Architektura-murator - 2015-11
Autor: Ewa P. Porębska <p>Prezentowana w tym numerze „Architektury-murator”, wydana w październiku 2015 roku nakładem Międzynarodowego Centrum Kultury, książka Form Follows Freedom. Architecture for Culture in Poland 2000+ przedstawia 26 wyjątkowych obiektów zrealizowanych w Polsce w ostatnich kilkunastu latach, reprezentujących jedno z najciekawszych współczesnych zjawisk na architektonicznej mapie Europy. Adresowana do krytyków i badaczy architektury współczesnej trafi do bibliotek najważniejszych światowych instytucji i uczelni architektonicznych, do ambasad i placówek dyplomatycznych. W tym samym czasie redakcja miesięcznika „Architektura-murator” we współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych przygotowała wystawę Polska. Architecture, której celem jest promocja Polski poprzez architekturę (jeszcze w tym roku wystawa zagości w Chinach, Irlandii i Macedonii). 2015 – oto pierwszy moment w polskiej architekturze, gdy staje się ona w tak dużej skali oficjalną wizytówką Polski.</p> <p><br /><strong>Ewa P. Porębska</strong></p>
Architektura-murator 11/2015

Prezentowana w tym numerze „Architektury-murator”, wydana w październiku 2015 roku nakładem Międzynarodowego Centrum Kultury, książka Form Follows Freedom. Architecture for Culture in Poland 2000+ przedstawia 26 wyjątkowych obiektów zrealizowanych w Polsce w ostatnich kilkunastu latach, reprezentujących jedno z najciekawszych współczesnych zjawisk na architektonicznej mapie Europy. Adresowana do krytyków i badaczy architektury współczesnej trafi do bibliotek najważniejszych światowych instytucji i uczelni architektonicznych, do ambasad i placówek dyplomatycznych. W tym samym czasie redakcja miesięcznika „Architektura-murator” we współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych przygotowała wystawę Polska. Architecture, której celem jest promocja Polski poprzez architekturę (jeszcze w tym roku wystawa zagości w Chinach, Irlandii i Macedonii). 2015 – oto pierwszy moment w polskiej architekturze, gdy staje się ona w tak dużej skali oficjalną wizytówką Polski.
Ewa P. Porębska

Spis treści Architektura 11/2015
realizacje

Zgodnie z regulaminem konkursu, zaproszenie do negocjacji na temat szczegółowego opracowania koncepcji skierowano zarówno do autorów, którzy zdobyli pierwszą, jak i drugą nagrodę. Oceniano koszt przygotowania dokumentacji i parametry cieplne obiektu – pisze Tomasz Żylski.

W kontekście spektakularnego przyrodniczego sąsiedztwa staraliśmy się uniknąć kopiowania natury. Rygorystyczne, geometryczne formy są reminiscencją antropogenicznej historii miejsca. Z drugiej strony układ obiektów miał dopełniać kształt istniejących skarp i ścian skalnych. Domyka on wnętrze kamieniołomu, tworząc naprzemienne dziedzińce otwierające się na otoczenie – pisze Szczepan Wroński, współautor budynku.

Ten budynek będzie służyć pracownikom i studentom Uniwersytetu Warszawskiego, ale liczymy na współdziałanie naukowców z innych miast i z innych krajów. Chcielibyśmy też, aby z Centrum korzystali mieszkańcy, żeby nie był to jedynie „obiekt Uniwersytetu na terenie gminy Chęciny”, ale miejsce, które przyciąga lokalną społeczność – pisze profesor Marcin Pałys, rektor Uniwersytetu Warszawskiego.

Konkurs na projekt Europejskiego Centrum Edukacji Geologicznej Uniwersytetu Warszawskiego wzbudził ogromne zainteresowanie i obrodził znakomitymi pomysłami. Rywalizowały w nim dwa podejścia do tematu – „ekologiczne”, zakładające minimalną ingerencję w przestrzeń, oraz „kontestujące kontekst”, w myśl znanego powiedzenia Rema Koolhaasa. Jury wybrało to pierwsze, inwestor zrealizował to drugie. Generalnie nie zgadzam się z kwestionowaniem werdyktów konkursowych, ale…

Porównanie projektów wyróżnionych w konkursie I i II nagrodą obrazuje przewartościowanie, do jakiego doszło w polskiej architekturze wraz ze zmianą pokoleniową. Zwycięska koncepcja Marka Budzyńskiego była ekologicznym manifestem. W pracy WXCA, którą ostatecznie skierowano do realizacji próżno szukać efektów scenograficznych czy literackich odniesień. Autorzy przemawiają tu wyłącznie językiem architektury, mając za jedyne tworzywo strukturę, materiał i przestrzeń – pisze Krzysztof Mycielski.

To pierwszy tej skali energooszczędny budynek publiczny w Polsce. Koszty eksploatacji są ośmiokrotnie mniejsze niż w obiektach realizowanych tradycyjnie, a wydatki na odnawialne źródła energii mają zwrócić się gminie w dwa lata - o realizacji 90 Architekci pisze Marlena Happach.

Mimo centralnego położenia, bulwar pełnił dotąd marginalną rolę w przestrzeni miejskiej. Projektanci musieli przywrócić mu funkcje rekreacyjne, nie osłabiając przy tym ochrony przeciwpowodziowej i nie zakłócając staromiejskiej panoramy. O realizacji pierwszego etapu przebudowy bulwarów autorstwa RS Architektura Krajobrazu pisze Grzegorz Stiasny.

Trzy platformy wypoczynkowe na trasie spacerowej między centrum Gdyni a Redłowem miały stanowić zaplecze rekreacyjne dla mieszkańców w okresie wzmożonej obecności turystów w ich mieście.

Pawilony, które w ramach Festiwalu Kultury Żydowskiej stanęły na zaniedbanym skwerze w sercu krakowskiego Kazimierza miały służyć zarówno turystom, jak i okolicznym mieszkańcom.

Tego lata na skwerze przed Muzeum Architektury po raz kolejny powstała przestrzenna instalacja. Łącząc funkcje kawiarni i miejsca spotkań, stała się rodzajem obywatelskiego Hyde Parku.

Obiekt stanowił rodzaj bramy prowadzącej do Muzeum Powstania od strony ulicy Towarowej, zapowiadając planowaną tu w przyszłości rozbudowę i główne wejście na teren kompleksu.

Projekt budynku na wszystkich etapach powstawał w ścisłej współpracy z przyszłymi użytkownikami – od programowania mieszkań i ich struktury, po dobór i kolorystykę zewnętrznych i wewnętrznych wykończeń - o realizacji biura ARé Stiasny/ Wacławek pisze Marlena Happach.

konteksty

Bardzo trudno przy tylu spektaklach cały czas oszałamiać talentem. Są momenty, gdy kondycja artysty słabnie i brakuje sił na zaskakiwanie publiczności. Wiem, że ten moment nadejdzie i próbuję go wyprzedzić. Z tego powodu przerzucam się z działalności teatralnej na architektoniczną i z powrotem – o pracy na pograniczu scenografii i architektury z Borisem Kudličką, znanym słowackim scenografem, współprowadzącym warszawskie biuro WWAA, rozmawia Maja Mozga-Górecka.

polecamy

Projekt Teatr w Budowie to preludium wielkiego otwarcia, które nastąpić ma w maju 2016 roku – inauguracji Centrum Spotkania Kultur w Lublinie.

O roli architekta krajobrazu w kształtowaniu otoczenia człowieka w ramach międzynarodowej konferencji dyskutować będą projektanci ze Szwajcarii, Szwecji, Hiszpanii oraz Grupy Wyszehradzkiej.

co się wydarzyło

Odbywającej się latem tego roku wystawie Tychy. Sztuka w przestrzeni miasta towarzyszyła monografia o tym samym tytule. Prezentowany na ekspozycji i w książce przegląd dziesięcioleci zmiennej tyskiej sztuki i architektury pozwalał nabrać dystansu do własnych kategorycznych gustów, wymogów funkcjonalnych i projektowych decyzji – recenzja Agaty Twardoch.

Podsumowaniem obrad stało się przyjęcie Łódzkiej karty powrotu do centrum, będącej rozwinięciem Karty przestrzeni publicznych TUP z roku 2009. W deklaracji podkreśla się rolę centrów miast jako wielofunkcyjnych, atrakcyjnych miejsc kontaktów społecznych, wielostronnej wymiany ekonomicznej, kulturowej i intelektualnej.

Licznym warsztatom i seminariom odbywającym się w ramach Dnia Architekta Krajobrazu towarzyszy zawsze wykład gościa specjalnego. W tym roku o swojej pracy i doświadczeniach opowiadała Amerykanka Martha Schwartz, znana z odważnych, często kontrowersyjnych realizacji na granicy sztuki i architektury krajobrazu – relacja Tomasza Żylskiego.

W ramach kongresu odbyło się Śniadanie Prezydentów, w którym uczestniczyli włodarze Gorzowa, Słupska i Poznania. Nazywani „prezydentami zmiany”, wspierani przez ruchy miejskie, opowiadali o doświadczeniach z obu stron „barykady” – relacja Katarzyny Gucałło.

co się projektuje

Konkurs na opracowanie koncepcji węzła i otaczających terenów wygrali Zuzanna Szpocińska, Tomasz Marciniewicz oraz Michał Poziemski.

Najnowszy projekt Piotra Kuczii to dom dla czteroosobowej rodziny, którego koszty budowy nie mogły przekroczyć 250 tysięcy złotych.

W Nepalu powstanie schronisko górskie według projektu biura ArC2.

Inwestycja zapowiadana jest jako pierwszy w Lublinie kompleks biurowy klasy A+. Za jego projekt odpowiada pracownia JEMS Architekci.

czytelnia

Autor docieka, co dzieje się z architekturą i architektami w trybach historii. Interesują go dylematy artystów, którzy nie chcieli się odwracać się od wielkiej tradycji, ale równocześnie próbowali reagować na osiągnięcia nowoczesności. Szuka twórców myślących o innowacji w dialogu z przeszłością, z dziedzictwem – recenzja Łukasza Galuska.

Janusz Sepioł, prezentując znanych architektów w relacji do przeszłości, poszukuje odpowiedzi na wiele pytań poprzez osobiste skojarzenia, refleksje i opisy dylematów kolejnych pokoleń wybitnych twórców - recenzja Romualda Loeglera.

Co takiego wydarzyło się w polskiej architekturze w ciągu ostatnich 15 lat? W jaki sposób najnowsze polskie realizacje wpisują się w globalne trendy? I czy rodzimi projektanci wypracowali w tym czasie własny język formalny? Na te pytania próbują odpowiedzieć twórcy książki Form Follows Freedom. Architecture for Culture in Poland 2000+, którą w październiku wydało Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie we współpracy z redakcją „Architektury-murator”. Publikacja, stanowiąca pierwsze od lat tak bogato ilustrowane podsumowanie najnowszych zjawisk w polskiej architekturze, trafi do najważniejszych światowych instytucji i uczelni architektonicznych. Premierę polskiego wydania zaplanowano w listopadzie.

Przykłady najbardziej wysmakowanych realizacji polskiego dizajnu lat 60. można dziś zmieścić w kilku salach i paru muzealnych gablotach. Książka w połowie operuje starannie dobranym obrazem, w połowie zaś tworzy ją znakomity tekst porządkujący wiedzę o wzornictwie tamtego czasu. Jest gruntownym przewodnikiem dla młodego pokolenia, a jednocześnie sentymentalną podróżą dla tych, którzy jeszcze niedawno byli „zwykłymi użytkownikami”, nie zawsze dostrzegającymi urodę form i barw – recenzja Hanny Faryny-Paszkiewicz.

Autorka wskazuje na fakt, że architektura bibliotek jest rezultatem stałych zmian w zasadach i celach ich funkcjonowania. Jej książka to przegląd obiektów, z którymi warto się zapoznać i zrobić to winni nie tylko architekci – bibliotekarze też! – recenzja Romualda Loeglera.

Przydatność tej publikacji dla powszechnej edukacji użytkowników miasta, polityków oraz pracowników instytucji i samorządów odpowiedzialnych za kształtowanie miejskiego środowiska, doceniona została już w wielu krajach – recenzja Romualda Loeglera.

technika

Budynek, zaprojektowany przez biuro Zaha Hadid Architects, zlokalizowano na szczycie Kronplatz w sercu najpopularniejszego regionu narciarskiego w Tyrolu Południowym. Zwiedzający prowadzeni są w dół niczym przez wnętrze góry, eksplorując jej jaskinie, by wyjść po drugiej stronie na wysunięty nad stromym zboczem taras widokowy o wysięgu sześciu metrów. Z zagłębienia, w którym osadzono budynek wydobyto ponad 4000 m3 materiału skalnego. Wykorzystano go następnie do przykrycia obiektu, przy okazji znacznie poprawiając izolacyjność termiczną.

warsztat

Część podziemną, w której zlokalizowano m.in. sale wystawowe, ze względu na warunki gruntowo-wodne zaprojektowano w postaci wanny szczelnej przy zastosowaniu ścian szczelinowych o grubości 100 cm – o największych wyzwaniach podczas realizacji Muzeum II Wojny Światowej piszą autorzy budynku - Jacek Droszcz i Paweł Gębka.

kolumny studenckie

Studenci architektury z Warszawy, Krakowa, Gdańska, Gliwic czy Wrocławia wypowiadali się krytycznie o swoich uczelniach, natomiast studenci mniejszych szkół podkreślali zalety, często wręcz pomijając niedociągnięcia – cykl debat na temat edukacji architektonicznej w Polsce podsumowują autorzy blokbloga i współorganizatorzy: Przemysław Chimczak i Tomasz Bojęć.

zawód architekt

Cała cywilizacja oparta jest na dążeniu do doskonałości. Więc wierzę w postęp – mówi Szczepan Wroński, współautor Centrum Edukacji Geologicznej w Chęcinach.

Szukasz innych wydań ?

Sprawdź archiwum