Ruchy społeczne mają do odegrania kluczową rolę w demokratyzacji demokracji na naszym kontynencie – twierdzą organizatorzy planowanej na 11 maja br. konferencji Ruchy Społeczne w Europie Środkowej i Wschodniej. Z tej okazji w bieżącym numerze „Architektury-murator” publikujemy unikalny materiał – pół roku po wyborach samorządowych Tomasz Żylski podsumowuje działalność aktywistów, którzy w lipcu ubiegłego roku zawiązali Porozumienie Ruchów Miejskich. Jaki mają wpływ na kształtowanie swoich miast, czy i jakie postulaty z kampanii wyborczej realizują?
Ewa P. Porębska
W 2010 roku Fundacja Galerii Foksal zakupiła trzy górne piętra dawnego pawilonu Związku Rzemiosła Polskiego projektu Leszka Klajnerta wraz z zobowiązaniem wobec władz Warszawy, że przeprowadzi generalny remont obiektu i dostosuje jego fasady do sąsiedniej zabudowy.
Nowa fasada z betonowych płyt to swoisty dialog pomiędzy wnętrzem i częścią zewnętrzną, masywną bryłą i pustką. Dobrze zachowany szkielet jest teraz widoczny i wskazuje na pochodzenie tej architektury, ujawniając technologię budowy, którą stosowano w modernizmie w socjalistycznej Polsce – pisze główny autor przebudowy.
Na ogołoconej konstrukcji miało zawisnąć 12 betonowych prefabrykatów w skali odzwierciedlającej podziały obiektu. W pierwszej chwili odebrałem tę koncepcję jako brutalny gest. Po wnikliwej analizie zachwyciła mnie jej prostota i powściągliwa ekspresja. Zmieniając szklaną fasadę na betonową, architekt nadal posługiwał się językiem modernizmu, tym razem odnosząc się do lokalnej architektury bloków.
Słyszy się o chciwości, o brakach kultury, niskiej świadomości czy zerowej wrażliwości komercyjnych inwestorów. Lecz gdy podobnie działa instytucja, której powierzamy kształtowanie gustu, to stajemy chyba w obliczu międzynarodowej (wszak architekt nie jest polski) kulturowej porażki – pisze architekt i krytyk architektury Grzegorz Stiasny.
Warszawscy apologeci modernizmu chwalą stolicę PRL-u za jej wizualną spójność. Być może była ona konsekwentnym dziełem, przyozdobionym utrwalonymi na sugestywnych, monochromatycznych fotografiach ikonami dizajnu. Ale zanim osiągnęła sferę wirtualnego mitu, dla wielu ludzi stała się realnym doświadczeniem. Wciąż pamiętam to pozbawione żywotności depresyjne miasto. Szwajcarzy pokazali, jak można dziś twórczo przeinterpretować jego architekturę, opierając się na dawno zapomnianych wartościach. Piękna siedziba nowej galerii sztuki to poemat o polskiej standaryzacji przemienionej w dzieło sztuki – pisze architekt i krytyk architektury Krzysztof Mycielski.
Rozwój instytucji i rolę, jaką odgrywa w polskiej sztuce można prześledzić na przykładzie ewolucji zajmowanego przez nią budynku. Oskarżaną czasem o pewną hermetyczność galerię zawsze interesował najbliższy kontekst. Już pierwsza zorganizowana tu wystawa dobitnie to podkreślała: zbudowany na rosnącym nieopodal drzewie domek Pawła Althamera można było podziwiać przez okno obiektu – pisze Marcin Kwietowicz.
Living-garden to próba redefinicji relacji między domem a ogrodem, nad którą biuro KWK Promes pracuje od kilku lat. W tym numerze przedstawiamy projekty sześciu domów, które ilustrują kolejne etapy idei i prezentujemy dwa, które według tej koncepcji zostały już zrealizowane.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nakazywał tradycyjną formę, jednak architekci postanowili przetransformować archetypiczną bryłę.
Z jednej strony masywne bryły parteru, a z drugiej szklane przesuwne ściany. Tak powstał living-garden – pokój będący na granicy dwóch światów: domu i natury.
Ta parkingowa budowla, będąca pierwszym obiektem pojawiającym się przy wjeździe na teren targów, zaznacza swoją obecność eksponowaniem racjonalności i utylitaryzmu. Nie ukrywa swego charakteru, nie próbuje maskować swej technicznej strony. Żelbetowe belki płyt stropowych nie są obudowane, szynoprzewody widoczne, kratownice takie, jak wyszły konstruktorom z obliczeń. O realizacji 2GSTUDIO pisze Grzegorz Stiasny.
Realizacja wielkokubaturowego obiektu sportowego w mieście słynącym ze zwartej, średniowiecznej zabudowy stanowiła duże wyzwanie. Hala nie nawiązuje do tradycji Torunia, raczej pokazuje jego potencjał i kierunek zmian.
W lipcu ubiegłego roku organizacje aktywistów reprezentujące 11 polskich miast zawiązały porozumienie ruchów miejskich, zapowiadając start w jesiennych wyborach do władz lokalnych. Część komentatorów zwracała uwagę, że to konsekwentna kontynuacja działań prowadzonych dotąd oddolnie, część przestrzegała, że niedoświadczeni społecznicy nie będą w stanie podejmować świadomych decyzji politycznych. W tym numerze, pół roku po wyborach, przypominamy, co postulowali aktywiści, zastanawiamy się, jak radzą sobie w samorządach i jak pod wpływem ich programów zmienia się polityka miast.
Myślę, że Frei Otto był architektem, który nie przestawał pytać „powietrza”, czym chciałoby się stać. Nie przestawał myśleć o tym, jak opakować „powietrze” lub „przestrzeń” za pomocą minimum materiału i siły – mówił podczas ceremonii wręczenia Pritzkera Shigeru Ban, który wspólnie z Otto projektował słynny pawilon Japonii na Expo 2000 w Hanowerze, a zarazem laureat nagrody z ubiegłego roku.
Służby konserwatorskie działające na podstawie przepisów ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami od połowy 2003 roku nie mają prawnych narzędzi ochrony obiektów współczesnych, a jedynie tych, które stanowią świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia – list polemiczny Grzegorza Buczka, wiceprezesa TUP, w nawiązaniu do wywiadu z minister kultury, profesor Małgorzatą Omilanowską, który opublikowaliśmy w numerze 12/2014.
Budynek nagrodzony w konkursie zorganizowanym przez miesięcznik „Murator” ma 137 m2, a w ciągu roku zużyje tylko 34 kwh nieodnawialnej energii pierwotnej na metr kwadratowy.
Wszystkie realizacje nagrodzone w drugiej polskiej edycji konkursu Brick Award świadczą o tym, że ceramika budowlana jest materiałem plastycznym i ponadczasowym – podsumowanie konkursu organizowanym przez firmę Wienerberger.
Kontynuując dzieło Patrona, fundacja promuje odważną i odpowiedzialną architekturę. Realizacją tej misji było zaproszenie w marcu do Warszawy profesor Nathalie de Vries z biura MVRDV, aby zaprezentowała najnowsze projekty pracowni. Podczas spotkania przedstawiono też wyniki drugiej edycji konkursu Teoria i zapowiedziano kolejne inicjatywy fundacji.
O poszukiwaniu nowych kierunków w zakresie projektowania parametrycznego i generatywnego oraz propagowaniu cyfrowej fabrykacji podczas pierwszej w Polsce międzynarodowej konferencji poświęconej architekturze parametrycznej Shapes of Logic pisze Aleksandra Czupkiewicz.
Wkrótce rozpocznie się realizacja kolejnego apartamentowca Dune Resort w Mielnie. Projekt budynku powstał w Studiu Architektonicznym Sietnicki.
W Multimedialnym Parku Fontann na podzamczu w Warszawie stanie niewielki pawilon gastronomiczny projektu JEMS architekci.
Konkurs inwestorski na zagospodarowanie 11-hektarowego terenu po dawnej fabryce cukru w Szczecinie wygrała pracownia MM_A – Marta Miller_Architekci.
Konkurs na nową aranżację placu Wolności w Kielcach wraz z budową pod jego płytą parkingu wygrała eM4 Pracownia Architektury Brataniec.
W miejscu socrealistycznego gmachu Mennicy Polskiej u zbiegu ul. Prostej i Żelaznej powstanie 130-metrowy wieżowiec projektu amerykańskiej pracowni Goettsch Partners.
Na 8-hektarowym terenie dawnej fabryki Makrum w Bydgoszczy planowany jest kompleks mieszkalno-biurowy. Projekt założenia opracowało studio CDF Architekci
Kraków okresu międzywojennego oparł się triumfalizmowi funkcjonalizmu stylu międzynarodowego. W zamian stworzył szkołę z własnym językiem architektonicznym, której twórcy nie zapomnieli o wartościach wynikających z kontynuacji – recenzja Marka Dunikowskiego.
Część albumowa książki to doskonały przewodnik po Warszawie dla wszystkich zainteresowanych meandrami architektury polskiej około połowy zeszłego wieku. Obiekty prezentowane są z iście szwajcarską precyzją. Każdy pokazany jest na archiwalnych fotografiach, klarownie opracowanych rysunkach i we współczesnym fotokomentarzu, który przygotował Nicolas Grospierre. Nawet kolejność nie jest przypadkowa. Pozwala zaplanować fascynujący weekend dla wielbiciela warszawskiego „ukrytego modernizmu” – recenzja Grzegorza Stiasnego.
Znajdziemy w książce place, które powstały organicznie, z biegiem wieków przekształcającej się struktury miejskiej. Dużo też przykładów z drugiego bieguna: interwencji władzy absolutnej, która wytyczała okręgi, kwadraty lub prostokąty wnętrz bez szukania kompromisów z istniejącą zabudową, a także przypadki złożone, precyzyjne operacje mistrzów, którzy stworzyli niepowtarzalne arcydzieła urbanistyki europejskiej – recenzja Piotra Lewickiego i Kazimierza Łataka.
Akcja powieści rozgrywa się w Olsztynie, gdzie od roku mieszka prokurator. Szacki – zgryźliwy, warszawski zrzęda – nazywa swoje nowe miasto warmińską biedametropolią i nie szczędzi mu złośliwych uwag. Szczególnie wyżywa się na klimacie, synchronizacji świateł i powojennej architekturze – recenzja Marka Dunikowskiego.
Zanim odkryto Australię mieszkańcy starego świata byli przekonani, że wszystkie łabędzie są białe. Jedno spostrzeżenie obaliło tezę wypracowaną na podstawie setek lat przyzwyczajeń. Zrozumienie zjawiska „czarnego łabędzia” może bardzo przydać się tym, którzy prowadzą firmy w czasach niepewnych i chcą lepiej pojąć otaczający nas świat – recenzja Marka Dunikowskiego.
Jobs uważał, że najważniejszym elementem dobrego wzornictwa jest intuicyjna łatwość obsługi. Myślę, że zrozumienie jego geniuszu może być szczególnie inspirujące dla architektów – recenzja Marka Dunikowskiego.
Projektant stworzył nowoczesną, wielofunkcyjną przestrzeń biblioteczną, w której prócz tradycyjnych funkcji – czytelni i otwartego magazynu zbiorów – znalazła się strefa do zabaw dla dzieci, miejsce do pracy z komputerem i spotkań z pisarzami, aktorami i muzykami. O realizacji biura Sikora Wnętrza pisze Daniel Załuski.
Budynek zaprojektowano z intencją stworzenia wertykalnego miasta, którego różnorodne funkcje są rozdzielone w pionie – sklepy, mieszkania, biura, powierzchnie rekreacyjne, czterogwiazdkowy hotel i wielopoziomowy garaż. Trzy bryły o wysokości 150 metrów oparto na wspólnym, trzydziestometrowym podium i rozsunięto na odległość 7 metrów od siebie. Intensywność zabudowy wynosi 32, a całość ma łączną powierzchnię użytkową 160 000 m2. O realizacji OMA pisze Maciej Lewandowski.
Aby utrzymać charakter dawnego targowiska architekci zaproponowali założenie, którego centralnym punktem stał się plac z wydzielonymi miejscami do handlu z samochodów dostawczych. Po jego zachodniej i południowej stronie zaplanowano ogrzewaną halę z zamkniętymi stoiskami wzdłuż ścian i ciągami stołów w środkowej części – o realizacji nowej hali na terenie najstarszego bazaru na warszawskiej Ochocie piszą Paweł Majkusiak i Marcin Zaremba.
Prezentujemy wyniki konkursu na najlepszą pracę dyplomową Wydziału Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej.
Architekturę doświadczamy w oczywisty sposób poprzez użytkowanie, a z drugiej strony postrzegamy ją bardzo świadomie – mówi szwajcarski architekt Roger Diener, autor przebudowy siedziby Fundacji Galerii Foksal w Warszawie.
Szukasz innych wydań ?
Sprawdź archiwum