Prezentowane w bieżącym numerze „Architektury-murator” nagrodzone i wyróżnione w konkursie European Prize for Urban Public Space 2016 projekty dowodzą, jak pojemne jest pojęcie przestrzeni publicznej, w jak odmienny sposób i przez jak różne podmioty może być kształtowana. Poza oczywistym, utylitarnym znaczeniem tych urbanistycznych realizacji, dla decyzji jury konkursu niebagatelną kwestią była też szeroko rozumiana symbolika. Ogród w Kijowie, stworzony przez oddolne ruchy aktywistów, nie tylko służy rekreacji, ale jednocześnie upamiętnia Euromajdan. Wielofunkcyjne zadaszenie w Molenbeek-Saint-Jean (jednej z 19 gmin będących częścią regionu stołecznego Brukseli) wyraża poprzez swoją formę otwartość i trwałość – cechy niezwykle pożądane w regionie uznanym dziś za szczególnie niebezpieczny. Przestrzeń-pomnik, czyli Krąg Pamięci w Ablain-Saint-Nazaire, przypomina o równości wobec śmierci wszystkich ludzi, niezależnie od tego, po której stronie konfliktu walczyli. Centrum Dialogu Przełomy na placu Solidarności, wnosząc wiedzę o współczesnych wydarzeniach w Szczecinie, wzmacnia poczucie tożsamości mieszkańców. Oto lekcje europejskiej historii zapisane w tkance przestrzeni publicznej miast.
Ewa P. Porębska
Z powodu tragicznych wydarzeń, które na targowisku rozegrały się w czasie wojny, tradycyjna nazwa Zieleniak na długo zniknęła z powszechnego użycia. Dziś znów budzi pozytywne konotacje – mieszkańcy wybrali ją w plebiscycie na określenie nowej hali.
Hala Zieleniak według naszej koncepcji stanowić miała formę umożliwiającą scalenie otaczających ją światów. Zrealizowany plac targowy, z zewnętrznymi miejscami handlowymi i okalającą go pergolą, został zaprojektowany jako część wspólna, dostępna zarówno dla kupców, jak i mieszkańców pobliskich bloków. W ten sposób powstała przestrzeń publiczna, otwarta 24 godziny na dobę.
Nowe targowisko to w istocie maksymalnie transparentny i poprzebijany szerokimi prześwitami budynek, wizualnie otwarty na sąsiedztwo, łatwo dostępny zarówno z ulicy, jak i od strony starego bazaru. Oferuje infrastrukturę w postaci toalet i parkingu, których tu dotąd brakowało. Co ważne, dwa jego skrzydła kreują publiczny plac, dzieląc przestrzeń na niemal równe połowy, z których ta pod dachem przeznaczona jest dla stałych, zamykanych na noc stoisk, zaś ta na świeżym powietrzu dla obwoźnego handlu – pisze Krzysztof Mycielski.
Urbanistycznie i architektonicznie Zieleniak jest zaprojektowany wzorowo. Tworzy wyrazistą i domkniętą pierzeję hali targowej oraz wnętrze placu z otwartą przestrzenią na handel jednodniowy w różnej skali. Elewacja odwołuje się do estetyki blachy trapezowej popularnej w prowizorycznych bazarkach, ale w wersji betonowej tworzy piękną, monumentalną bryłę – pisze Aleksandra Wasilkowska.
Modułowa bryła obiektu odzwierciedla odbywający się wewnątrz technologiczny proces spalania odpadów, a zarazem nawiązuje do otaczającego krajobrazu. Utylitarną funkcję udało się architektom zmienić w rodzaj poetyckiej metafory– pisze Marcin Brataniec.
Wielofunkcyjny kompleks dla seniorów powstał w rozbudowanych obiektach pofolwarcznych w samym centrum Leszna. Za realizację zespołu władze miasta nagrodziły inwestora prestiżowym tytułem Lidera Rewitalizacji 2015 – o realizacji biura NA NO WO Architekci pisze Tomasz Głowacki.
Trawestując dominujący styl i ceglane elewacje historycznych obiektów kampusu, architekci zastosowali okładziny z czerwonego i białego piaskowca. Obok budynku zaaranżowali też plac z płytką sadzawką i kamiennymi siedziskami. O realizacji P.P.W. FORT pisze Monika Arczyńska.
W Niemczech toczy się debata na temat rekonstrukcji pierwszego, nowoczesnego budynku Miesa van der Rohe, jedynej realizacji architekta na terenie obecnej Polski – przytaczamy głosy zwolenników i przeciwników odbudowy obiektu.
Analiza projektów zgłoszonych do tegorocznego konkursu o Europejską Nagrodę za Miejską Przestrzeń Publiczną pokazuje, że systematycznie następuje proces odzyskiwania publicznego charakteru ulic i placów. Wyniki konkursu podsumowuje Ewa P. Porębska, juror tegorocznej edycji. W numerze także prezentacja wszystkich nagrodzonych i wyróżnionych realizacji.
Nie ulega wątpliwości, że regionalne planowanie przestrzenne znajduje się dziś w swoistej koncepcyjnej pustce. Nie wiemy, po co je uprawiać ani jak to robić – pisze Janusz Sepioł, Generalny Projektant Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego, wskazując równocześnie metodę planowania, w której najważniejszym zasobem regionu staje się jego krajobraz
Studio DDJM od 1991 roku prowadzą Marek Dunikowski, Wojciech Miecznikowski i Jarosław Kutniowski. Przez ten czas zdobyli wspólnie ponad 20 nagród i wyróżnień w konkursach architektonicznych. W dorobku mają ponad pół miliona metrów kwadratowych powierzchni biurowej, a także tak znaczące realizacje jak Muzeum Zagłady Obozu w Bełżcu czy Europejskie Centrum Muzyki w Lusławicach. Z okazji jubileuszu 25-lecia studia o współczesnej roli architekta, odpowiedzialności za przestrzeń i o tym, co znaczy być na wskroś krakowską pracownią mówi jeden z jej współzałożycieli Marek Dunikowski.
Czwarta edycja Triennale Architektury w Lizbonie (Lisbon Architecture Triennale) została zatytułowana The Form of Form.
We wrześniu gościem organizowanego przez krakowski oddział SARP cyklu Spotkanie z Mistrzem będzie Zbigniew Maćków, przewodniczący Dolnośląskiej Okręgowej Izby Architektów i kurator Europejskiej Stolicy Kultury 2016 ds. architektury. Wrocławski architekt, od 1995 roku prowadzący własne biuro Maćków Pracownia Projektowa, jest między innymi laureatem honorowej nagrody SARP Oddział Wrocław za całokształt dokonań (2013), Nagrody Roku SARP 2010 oraz pięciokrotnym zwycięzcą konkursu Piękny Wrocław.
Wystawa Making a Difference / A Difference in Making pokazuje pionierskie przedmioty powstałe dzięki drukowi 3D – dzieła sztuki, wzornictwo przemysłowe i konstrukcje inżynieryjne.
Przed kryzysem finansowym mówiło się, że jedna ósma dźwigów na świecie znajduje się Dubaju. Prawda jest jednak i taka, że innowacyjny sprzęt i pomysły to nie wszystko. Wielokrotnie obserwowałem, że biura w Zjednoczonych Emiratach Arabskich były świetnie wyposażone, tyle że personel nie potrafił z tego korzystać. Mając kosmiczną technologię, wyzyskiwano 10-15 procent jej możliwości – z architektem Tomaszem Wieczorkiem, od ponad 20 lat pracującym w krajach Zatoki Perskiej, rozmawia Anna Dudzińska.
Jak pokazała 4. edycja zorganizowanej w Pradze konferencji naukowej CESB – Europa Centralna w kierunku zrównoważonego budownictwa problemy podobne w Polsce występują w wielu krajach regionu, by wymienić tylko kwestię braku kontroli nad rozlewaniem się miast. Uczestnicy spotkania mieli też okazję odwiedzić zrealizowane niedawno pod Pragą Uniwersyteckie Centrum Budynków Wydajnych Energetycznie, w którym kilkadziesiąt osób zajmuje się nie tylko rozwojem proekologicznych technologii budowlanych, ale też nowymi sposobami organizacji przestrzeni dla osób starszych – podsumowanie Michała Stangla.
Na początku czerwca w Muzeum Warszawskiej Pragi odbyła się debata Mieszkania2030. Jaka polityka mieszkaniowa dla Warszawy. Jak tłumaczył obecny na spotkaniu wiceprezydent Warszawy Michał Olszewski, priorytetem ratusza jest obecnie prowadzenie programu mieszkalnictwa komunalnego oraz stopniowe rozwijanie oferty dla średniozamożnych mieszkańców w formule TBS, w czym pomóc ma „odmrożenie” rządowego programu wspierania budownictwa społecznego. Do 2022 roku urząd miasta planuje wybudowanie 800 lokali komunalnych i 1950 mieszkań TBS – relacja Tomasza Żylskiego.
W Opolu powstanie zespół budynków administracyjnych według konkursowego projektu biura Heinle, Wischer und Partner Architekci.
Na rzeszowskich bulwarach nad Wisłokiem powstanie marina projektu pracowni BeTA ARCHITEKCI.
Gdańskie Centrum Nauki Hewelianum wkrótce zyskać może nową przestrzeń. Na potrzeby placówki ArC2 Fabryka Projektowa opracowała adaptację XIX-wiecznej redity.
Na warszawskich Odolanach, w sąsiedztwie dawnej stacji Postojowej Szczęśliwice, powstanie Muzeum Kolejnictwa według projektu wrocławskiego biura Forum Architekci.
Dwuetapowy konkurs na modernizację centralnego placu w Legnicy wygrała pracownia P33.
Koncepcję zagospodarowania 10-hektarowego terenu wokół dworca Warszawa Główna opracowała firma Broadway Malyan.
Kiedy księgarski rynek podbijają publikacje o modernizmie czy socmodernizmie, dwaj architekci – Christoph Rauhut i Niels Lehmann – odkurzają nieco zapomniany architektoniczny nurt, który rozwijał się po pierwszej wojnie światowej w Europie Północno-Zachodniej i Środkowej. Doskonale wydane i przemyślane od strony edytorskiej książki posłużą jako przewodniki, bo zawierają mapki i indeksy – recenzja Agnieszki Dąbrowskiej.
Książka Matthew Fredericka to napisany lekko, syntetyczny i praktyczny zestaw prawd pozornie oczywistych dla każdego projektanta. Tę niewielką publikację chętnie weźmie do ręki każdy student architektury. My, którzy broniliśmy dyplom ponad ćwierć wieku temu, także wertujemy ją z przyjemnością. Pozwala uwierzyć, że mimo koszmarnej technobiurokracji architektura jest warta, by się jej poświęcić, jest zawodem, który daje satysfakcję i sposobem na życie, dostarczającym chwil radości i wzruszenia – recenzja Piotra Lewickiego i Kazimierza Łataka.
Książka to zbiór wierszy Stanisława Sojki. Zebrano tu utwory znane z jego muzycznej działalności w latach 90., takie jak Cud niepamięci i Play It Again, ale także liczne nowe teksty przybierające czasem formę jednej dosadnej linijki polskiego haiku czy krótkie wiersze powstałe zapewne podczas pisania muzyki, gdzieś na skrawku papieru, obok głównych wersów piosenek, które nigdy nie ujrzały światła dziennego – recenzja Aureliusza Kowalczyka.
Książka pokazuje sposób, w jaki elementarna, archaiczna czasem architektura Märkliego pozostaje pod ciągłym wpływem wielu różnych źródeł. Tom ilustrowany rozlicznymi zdjęciami i rysunkami – począwszy od architektury klasycznej do obrazów Cézanne’a – zawiera także sekcje prezentujące niezwykłe szkice będące esencją twórczości architekta – recenzja Aureliusza Kowalczyka.
Naukowa autobiografia to zbiór zapisków z notatnika architekta Aldo Rossiego, który sławę i rozgłos zyskał podczas biennale w Wenecji w 1979 roku, kiedy zaprojektował Teatro del Mondo, drewniany, pływający po wodzie teatr-wieżę na planie ośmioboku. W poszukiwaniu modelu architektury ponadczasowej Rossi pisze o życiu, śmierci i wyobraźni – recenzja Aureliusza Kowalczyka.
Powieść Georges’a Pereca to dla mnie dzieło konstrukcji doskonałej, pozostającej pod nieustanną kontrolą bacznego obserwatora, którego uwadze nic nie jest w stanie umknąć. Wszystko jest tutaj zaplanowane z matematyczną precyzją, rozdział po rozdziale, pokój po pokoju – recenzja Aureliusza Kowalczyka.
Architektura stanowi kluczowy element programu ESK 2016. Obchody stanowią okazję do podjęcia szerokiej dyskusji na temat kondycji współczesnej architektury, zasad kształtowania przestrzeni przyjaznej mieszkańcom, a także możliwości partycypacji społecznej w tym procesie. Przedstawiamy najciekawsze wydarzenia architektoniczne planowane we wrześniu we Wrocławiu.
Nowa ekspozycja przywraca pamięć o wielokulturowej historii miasta. W dawnej synagodze ingerencje ograniczono do minimum, pozostawiając odciski po zdjętych ze ścian obrazach i wytarte deski podłogi. O realizacji NArchitekTURA pisze Oskar Grąbczewski.
Nowe skrzydło dobudowano do głównej siedziby muzeum mieszczącej się w dawnej elektrowni Bankside Power Stadion. Elewacja obiektu jest dwuwarstwowa – zasadniczą warstwę stanowią ściany żelbetowe, w których okna wykonano w technologii ściany kurtynowej. Całą konstrukcję okrywa warstwa z cegieł. Ze względu na nietypową formę – elewacje mają pięć różnych stopni nachylenia – szczególnym wyzwaniem był projekt fasady szklanej. Wykorzystano 1700 pakietów w 60 typach różniących się wysokościami. O realizacji biura Herzog & de Meuron pisze Maciej Lewandowski.
Lokalizacja w samym centrum miasta była głównym czynnikiem determinującym formę obiektu. ograniczenia wysokościowe sprawiły, że od strony dziedzińca. Każdą kondygnację cofnięto względem poprzedniej, tworząc drewniane tarasy z zielenią – o realizacji projektu piszą jego autorzy Marcin Kościuch i Tomasz Osięgłowski z poznańskiej pracowni Ultra Architects.
Organizowane przez „A-m” i Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie warsztaty umożliwią powstanie pierwszego globalnego raportu na temat kondycji architektury na świecie. Podsumowanie projektu odbędzie się podczas dyskusji publicznej w trakcie tegorocznego biennale w Wenecji. Największym zaskoczeniem okazała się bardzo pozytywna reakcja kuratorów. Większość z nich od razu zgodziła się wypełnić kwestionariusz, a także wyraziła żywe zainteresowanie naszym projektem mówi jeden z uczestników warsztatów Michał Wasielewski, student pierwszego roku studiów magisterskich na WA PWr.
Prezentujemy wyniki dorocznej polsko-niemieckiej nagrody integracyjnej BDA-SARP, której rozstrzygnięcie odbyło się 19 czerwca w Berlinie. Nagrodę główną ex aequo otrzymał student WA PWr Wojciech Cebula.
Staram się nie fetyszyzować ekologii. Nie projektuję wszędzie zielonych dachów i fotowoltaiki. Interesuje mnie raczej idea budynku elastycznego, który może zmieniać funkcje – o rewitalizacji terenów poprzemysłowych, miejskiej produkcji rolnej oraz idei recyklingu i recyrkulacji z Bogusławem Wowrzeczką rozmawia Maja Mozga-Górecka.
Szukasz innych wydań ?
Sprawdź archiwum