Architektura-murator - 2016-01
Autor: Ewa P. Porębska <p>Pierwszy cykl graficznych okładek miesięcznika „Architektura-murator” pojawił się w 2008 roku i to wówczas dyrekcja Muzeum Narodowego w Poznaniu postanowiła włączyć je do swoich zbiorów. Wiele z nich otrzymało później prestiżowe nagrody w konkursie GrandFront na najlepsze okładki prasowe w Polsce, a w kilkuletnim cyklu wyróżniły się szczególnie te przedstawiające portrety architektów na tle ich realizacji („A-m” 2011).</p> <p>Po czteroletniej przerwie przeznaczonej na prezentację wybitnych zdjęć architektury na okładkach „Architektury-murator” wracamy do idei okładek-plakatów i znów zapraszamy młodych polskich grafików do współpracy. Na początek – Dawid Ryski i jego mocna interpretacja głównego tematu numeru. Operacja rewitalizacja – w bieżącym numerze „Architektury-murator” Tomasz Żylski analizuje jak przebiegają procesy rewitalizacyjne, biorąc pod uwagę, iż na realizację tego typu działań z funduszy europejskich przyznanych Polsce na lata 2014-2020 w ramach polityki spójności przeznaczono 22 mld zł. W kontekście potrzeb nie jest to jednak wiele, zważywszy iż ok. 20% powierzchni polskich miast to obszary zdegradowane.</p> <p><strong>Ewa P. Porębska</strong></p>
Architektura-murator 01/2016

Pierwszy cykl graficznych okładek miesięcznika „Architektura-murator” pojawił się w 2008 roku i to wówczas dyrekcja Muzeum Narodowego w Poznaniu postanowiła włączyć je do swoich zbiorów. Wiele z nich otrzymało później prestiżowe nagrody w konkursie GrandFront na najlepsze okładki prasowe w Polsce, a w kilkuletnim cyklu wyróżniły się szczególnie te przedstawiające portrety architektów na tle ich realizacji („A-m” 2011).

Po czteroletniej przerwie przeznaczonej na prezentację wybitnych zdjęć architektury na okładkach „Architektury-murator” wracamy do idei okładek-plakatów i znów zapraszamy młodych polskich grafików do współpracy. Na początek – Dawid Ryski i jego mocna interpretacja głównego tematu numeru. Operacja rewitalizacja – w bieżącym numerze „Architektury-murator” Tomasz Żylski analizuje jak przebiegają procesy rewitalizacyjne, biorąc pod uwagę, iż na realizację tego typu działań z funduszy europejskich przyznanych Polsce na lata 2014-2020 w ramach polityki spójności przeznaczono 22 mld zł. W kontekście potrzeb nie jest to jednak wiele, zważywszy iż ok. 20% powierzchni polskich miast to obszary zdegradowane.
Ewa P. Porębska

Spis treści Architektura 01/2016
realizacje

Historia zbrodni katyńskiej jest w swoim okrucieństwie i bezmiarze zła trudna do pojęcia. 15 tablic upamiętniających 21 768 ofiar umieszczonych w zabytkowej działobitni nasuwa pytania o znaczenie takich słów jak zło, dobro czy przebaczenie. W tym miejscu świadomie nadaliśmy architekturze mocny wyraz. Szczelina między wysokimi na 12 metrów ścianami prowadzi nas w dwóch kierunkach – w dół ku tablicom z nazwiskami ofiar, a w drugą otwiera się ku niebu i światłu – pisze jeden z głównych projektantów budynku Konrad Grabowiecki.

Cytadela warszawska uznawana jest za jedno z ważniejszych miejsc polskiej martyrologii. Oprócz działającego od lat 60. muzeum X Pawilonu i otwartego niedawno Muzeum Katyńskiego, planowana jest tam również nowa siedziba muzeum Wojska i Historii Polski. Te cztery placówki miałyby tworzyć uzupełniającą się narrację o dziejach polskiego oręża i walk o niepodległość.

Muzeum łączy w sobie wrażliwość dwóch pokoleń. Zawiera zarówno podręcznikowy przekaz i elementy martyrologiczne, jak i współczesne abstrakcyjne przestrzenie odwołujące się do indywidualnej wyobraźni. Wystawę o charakterze edukacyjnym i symbolicznym zaprojektował siedemdziesięcioletni rzeźbiarz Jerzy Kalina, architekturę trzydziestolatkowie z pracowni Brzozowski i Grabowiecki – pisze architekt i krytyk architektury Krzysztof Mycielski.

Zwiedzanie muzeum jest szczegółowo zaplanowanym i poruszającym spektaklem. Jawi się jako szczytowe osiągnięcie polityki historycznej. Niebagatelny wydaje się w tym udział Jerzego Kaliny, który od czterech dekad udowadnia, że swoją sztuką świetnie potrafi rozbudzać społeczne emocje. Krajobrazowe gesty są przy tym wyważone i spacer po zróżnicowanych przestrzeniach jest po prostu atrakcyjny – pisze architekt i krytyk architektury Grzegorz Stiasny.

Adaptacja dawnej kopalni Julia na Centrum Nauki i Sztuki to jedno z największych tego typu przedsięwzięć w Polsce. W odnowionych budynkach siedziby mają nie tylko wałbrzyskie instytucje kultury, ale też organizacje pozarządowe – pisze Roman Rutkowski.

Projektując przedszkole dla dzieci pracowników firmy FORTE, architekci wykorzystali doświadczenie zdobyte podczas realizacji kilkunastu podobnych obiektów w całej Polsce. Powstał atrialny pawilon dostosowany do skali i percepcji dziecka – o realizacji xystudio pisze Grzegorz Stiasny.

Na potrzeby muzeum zaadaptowano trzy historyczne kamienice i dawny dom modlitwy z unikatowymi freskami. Poddane konserwacji polichromie stały się istotną częścią muzealnej opowieści o przeszłości Pragi i jej żydowskich mieszkańcach – pisze Monika Komorowska.

konteksty

O ile wydawanie funduszy unijnych w latach 2007–2013 upłynęło pod hasłem Polska w budowie, o tyle w okresie 2014–2020 większość środków zaplanowano na odnowę miast. Ułatwieniem dla samorządów ma być Ustawa o rewitalizacji, która weszła w życie w połowie listopada, wprowadzając m.in. nowe przepisy zapobiegające gentryfikacji i wzmacniające udział społeczności lokalnych w działaniach naprawczych – pisze Tomasz Żylski.

Architektoniczny spacer po przestrzeniach reprezentujących różne oblicza polskiej rewitalizacji – przedstawiamy zmiany, jakie zachodzą na łódzkim Księżym Młynie, gdańskim Dolnym Wrzeszczu i warszawskiej Pradze. Oprowadzają Katarzyna Waloryszak, Daniel Załuski i Tomasz Żylski. W materiale mapy i fotoreportaż Marcina Czechowicza.

polecamy

Ekspozycje z cyklu Architecture into Virtuality mają wywołać dyskusję na temat wykorzystania technologii Virtual Reality w dziedzinach architektury i sztuki.

Architektura stanowi kluczowy element programu ESK 2016. Obchody będą okazją do podjęcia szerokiej dyskusji na temat kondycji współczesnej architektury, zasad kształtowania przestrzeni przyjaznej mieszkańcom, a także możliwości partycypacji społecznej w tym procesie. Przedstawiamy najciekawsze wydarzenia architektoniczne planowane w tym roku we Wrocławiu. W styczniu: wystawa Made in Europe. 25 lat nagrody Unii Europejskiej w dziedzinie architektury współczesnej, która dotychczas pokazywana była jedynie w Wenecji, podczas ostatniego biennale architektury, oraz w Szanghaju w ramach programu Shanghai Urban Space Art Season 2015.

co się wydarzyło

Jaką rolę odgrywa woda we współczesnym mieście? I czy władze Wrocławia mają świadomość i plany, jak różnicować charakter przepływających przez to miasto rzek? – m.in. nad tymi zagadnieniami zastanawiali się organizatorzy piątej edycji Dolnośląskiego Festiwalu Architektury (DoFA), który odbył się na początku października 2015 roku – relacja Aleksandry Czupkiewicz.

Specyficzną cechą projektów zaprezentowanych w Krakowie podczas listopadowej konferencji Stowarzyszenie Architektury Krajobrazu (SAK) była wyrażona środkami przestrzennymi – także rozwiązaniami krajobrazowymi i zielenią – narracja o przeszłości. Dzięki takiemu podejściu do materii projektowej architekci mogą wywoływać u odbiorców emocje pozwalające im lepiej zrozumieć terytorium – piszą Piotr Lewicki i Kazimierz Łatak.

Sukces filharmonii rozbudził zainteresowanie i apetyty na rasową architekturę. W mieście, w którym symbolem nowoczesności przez lata były tylko portowe dźwigi i stoczniowe suwnice powstał obiekt, który zawrócił w głowach nie tylko architektonicznego świata – pisali organizatorzy dziewiątej edycji Westivalu, który odbył się w listopadzie w Szczecinie. Relacja Marka Sietnickiego.

co się projektuje

Konkurs na nowe obiekty dla Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej wygrała pracownia Fort.

Nowa siedziba trzech wydziałów UWM w Olsztynie, mieszczących się obecnie w różnych częściach miasta, powstanie według projektu biura Sosak i Sosak.

Konkurs inwestorski na koncepcję zabudowy dawnego pasa startowego lotniska Gdańsk Wrzeszcz wygrało Studio Architektoniczne Kwadrat we współpracy z biurem Wolski Architekci.

Uruchomienie II linii metra pobudziło nowe inwestycje mieszkaniowe na warszawskiej Pradze. W pobliżu stacji Stadion Narodowy powstaje właśnie budynek projektu biura Brzozowski Grabowiecki Architekci.

To pierwszy tego typu obiekt w stolicy. Znajdzie się w nim biblioteka, klub seniora oraz żłobek. Za wstępną koncepcję odpowiada biuro Kuryłowicz &amp; Associates.

czytelnia

Teksty teoretyczne przeplatane są projektami związanymi z przewodnim tematem magazynu – Operatywnymi topografiami. Przedni zestaw, choć sprzed 17 lat, intryguje i zachęca do lektury. Także nieco zawstydza, gdy pomyślimy, że wciąż nieliczne w Polsce budynki w duchu operatywnych topografii, jak Muzeum Przełomów w Szczecinie czy MCK w Katowicach, pojawiają się dopiero teraz – recenzja Tomasza Głowackiego.

To bardzo gorzka lektura, z której wynika, że w Polsce nigdy nie było konsekwentnej polityki mieszkaniowej. Springer spogląda tęsknym wzrokiem za Odrę, gdzie warunki mieszkaniowe zdają się lepsze. Ale przecież mityczny Berlin również zmaga się z problemami. Również tam występuje proces skupowania kamienic, podwyższania opłat pod pozorem niekończących się remontów – recenzja Agnieszki Skolimowskiej.

Ogromna praca wykonana przez autorkę książki jest krokiem, by architektura uczelni mogła wreszcie zostać w pełni doceniona i ukazała się jako turystyczna atrakcja Warszawy. Może też być zachętą, aby uczelniane władze i projektanci nowych budynków starali się dorównać osiągnięciom poprzedników nie tylko w sferze promowania technologii, ale też estetyki – recenzja Agnieszki Dąbrowskiej.

Ta popularno-naukowa lektura o współczesnym świecie, jest jednocześnie fascynującą i przerażającą opowieścią o mechanizmach i sposobie jego funkcjonowania – ekonomii, gospodarce i ekologii. Autor, w oparciu o ogólnodostępne dane i fakty z różnych dziedzin, wyciąga wnioski, których nie lubimy i nie chcemy dostrzegać – recenzja Tomasza Głowackiego.

Jest to pełna erudycji rozprawa o pojmowaniu przestrzeni i miejsca w zależności od uwarunkowań proksemicznych, czasu, cech psychofizycznych czy środowiska naturalnego i kulturowego. Tuana można by nazwać prekursorem myśli fenomenologicznej w architekturze, przed Juhani Pallasmaą czy Peterem Zumthorem – recenzja Tomasza Głowackiego.

Publikacja stanowi błyskotliwy przegląd możliwości tworzenia zewnętrznej powłoki budynku. Na prawie 200 stronach rozrysowano 42 fasady, w formie czarno-białych, syntetycznych schematów, perspektywicznych przekroi i detali. Tym samym przedstawiono różnorodne sposoby uzyskania dzięki ornamentowi określonego wizualnego efektu – recenzja Tomasza Głowackiego.

technika

Obiekt stanął w pierzei Apgujeong – eleganckiej ulicy o uporządkowanej, regularnej zabudowie mieszczącej sklepy i butiki największych marek modowych. Jego elewację ukształtowano na podobieństwo miękko falującej tkaniny z jedenastu precyzyjnie dopasowanych, wysokich na 20 i szerokich na 6 metrów paneli z włókna szklanego, które wylewano w drewnianych formach o różnych kształtach - o realizacji zespołu Christiana de Portzamparca pisze Maciej Lewandowski.

warsztat

Na przestrzeni ostatnich lat rola dworców zmieniła się radykalnie. Architekci rezygnują z przestronnych hal z dużymi poczekalniami na rzecz małych stacji lub przestrzeni stanowiących węzeł komunikacyjny, który łączy różne środki transportu – o innowacyjnych rozwiązaniach w projektowaniu współczesnych obiektów kolejowych pisze urbanista Daniel Załuski, od 2009 doradca zarządu centrali PKP w zakresie przebudowy polskich dworców, współautor modernizacji obiektów m.in. w Gdyni, Szczecinie i Przemyślu.

kolumny studenckie

Studentka Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej Anna Tuszyńska pisze o stażu architektonicznym w ramach programu Erasmus +, który odbyła wraz z koleżanką Nadią Kubczak.

zawód architekt

Jesteśmy skupieni nad tym, aby wraz z powiększaniem pracowni tworzyć coraz lepszą architekturę – o współpracy z Jerzym Kaliną, artystą zaangażowanym w wiele przedsięwzięć upamiętniających wydarzenia najnowszej polskiej historii, w tym katastrofę smoleńską, modernizacji i rozbudowie XIX-wiecznego pałacu Sobańskich w Guzowie oraz rewolucji w pracowni z Konradem Grabowieckim rozmawia Maja Mozga-Górecka.

Szukasz innych wydań ?

Sprawdź archiwum