Pawilon Polski na Expo 2015 w Mediolanie
Pierwsza międzynarodowa wystawa odbyła się w 1851 roku w Londynie. Pozostająca pod zaborami Polska nie miała swojego pawilonu narodowego, pokazywaliśmy się jednak pod flagami innych państw, często zdobywając też nagrody i wyróżnienia. Już na pierwszej w Londynie warszawski zegarmistrz Izrael Staffel otrzymał złoty medal za maszynę rachunkową. Na paryskiej, w 1855 roku, nagrodzono prace malarza Henryka Rodakowskiego, który wystąpił z ramienia Francji, a na wiedeńskiej, w 1873 roku, m.in. Jana Matejki i Wojciecha Gersona – pisze Tomasz Żylski.
O konkursie
Tylko nieco ponad miesiąc mieli architekci na przygotowanie koncepcji pawilonu Polski na Expo 2015 w Mediolanie. Konkurs na projekt budynku wraz z ekspozycją i zagospodarowaniem terenu, który Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych zorganizowała we współpracy z SARP-em, ogłoszono 15 kwietnia 2014 roku, prace należało natomiast złożyć do 22 maja. Rada ministrów podjęła jednak decyzję o uczestnictwie w wystawie światowej dopiero w grudniu 2013 roku, a koncepcję programową przyjęła pod koniec marca. Dokument określał ogólne wytyczne, które zawarto później w regulaminie konkursu. Podobnie jak podczas Expo 2010 w Szanghaju, postawiono przede wszystkim na promocję Polski w kraju gospodarzy. W projekcie konkursowym architekci musieli więc m.in. odnieść się do kulturowych i gospodarczych podobieństw między Polską i Włochami – dwóch państw, które swój rozwój zawdzięczają w dużej mierze nowoczesnemu rolnictwu, ich mieszkańcy cenią sobie jakość i przyjemności życia, są otwarci, a zarazem szanujący tradycje, wartości rodzinne stawiając na pierwszym miejscu. Chcemy, by Polska miała najbardziej włoski pawilon spośród wszystkich ekspozycji, poza, oczywiście, pawilonem włoskim – mówił podczas podpisania umowy uczestnictwa w wystawie Dariusz Bogdan, podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki, przewodniczący międzyresortowego zespołu ds. Expo 2015. Od uczestników konkursu oczekiwano ponadto, że w formie i funkcji pawilonu nawiążą do głównego hasła wystawy Wyżywienie planety, energia dla życia. Do dyspozycji mieli prostokątną działkę o wymiarach 20 m x 118 m i powierzchni 2300 m², przy czym zgodnie z wytycznymi strony włoskiej budynek nie mógł zajmować więcej niż 55% jej powierzchni. Koszt realizacji obiektu, aranżacji wnętrza i otoczenia zaplanowano na 19,6 mln zł. W skład 14-osobowego jury pod przewodnictwem architekta Włodzimierza Muchy weszli między innymi przedstawiciele instytucji rządowych oraz architekci, w tym Krzysztof Ingarden, współautor pawilonu na Expo 2005 w Aichi, Henryk Łaguna z biura MAAS Projekt, Radosław Sojka z pracowni Mąka Sojka Architekci, a także redaktor naczelna „A-m” Ewa P. Porębska.
