Weźmy kwestię ubezwłasnowolnienia społeczeństwa polskiego co do możliwości form zamieszkiwania. (…) 30-40 procent mieszka w warunkach, których nie akceptuje. Odebrano ludziom możliwość wyboru (…). Trzeba odejść od rozdzielnictwa, dając pełną szansę obrotu mieszkaniami (…) Czy chcę małe, ale bogato wyposażone, czy chcę mieć gołe ściany, ale za to 250 metrów kwadratowych – ja o tym i tylko ja sam decyduję. Bo to jest za moje pieniądze.(..) Żadne przepisy nie mogą tych praw ograniczać – także przepisy urbanistyczne i architektoniczne – tak wypowiadał się na łamach ówczesnej „Architektury” (3-4/89) Zbigniew Zawistowski, prezes ZG SARP w latach 1981-1985, uczestnik obrad Okrągłego Stołu w ramach podstolika ds. polityki mieszkaniowej. Wiara w samoregulującą moc wolnego rynku, po latach ubezwłasnowolnienia w czasach PRL, wydaje się zrozumiała, ale wolny rynek nie okazał się zbawieniem. Po 26 latach transformacji Polska znajduje się wciąż na dalekiej pozycji w rankingu OECD w kwestii warunków mieszkaniowych i wydatków na utrzymanie lokum. Żadna sytuacja nie może jednak pozwolić na brak dbałości o jakość architektury. W tym numerze miesięcznika kilka istotnych, dotyczących mieszkalnictwa wątków: rozmowa Huberta Trammera z Kazimierzem Smolińskim, sekretarzem stanu w MIiB na temat programu Mieszkanie Plus, poszukiwanie alternatywnych rozwiązań w budownictwie mieszkaniowym w artykule Grzegorza Stiasnego, kwestie mieszkań komunalnych w Warszawie w rozmowie Mai Mozgi- Góreckiej z Marleną Happach, prezentacja zaawansowanego technicznie budynku mieszkalnego Garden Tower w Wabern koło Berna, zawodowe refleksje Zbigniewa Maćkowa i Szymona Brzezowskiego, projektantów budynku wielorodzinnego na modelowym osiedlu Nowe Żerniki oraz aż dwie recenzje wystawy Wreszcie we własnym domu. Dom polski w transformacji.
Ewa P. Porębska
Oddany do użytku w grudniu ubiegłego roku multimodalny dworzec Łódź Fabryczna ma zachęcić inwestorów do budowy w okolicy Nowego Centrum Łodzi i pomóc w staraniach o zorganizowanie w mieście poświęconej rewitalizacji światowej wystawy EXPO 2022 – pisze Tomasz Żylski.
Naszym zadaniem było takie zaprojektowanie konstrukcji, aby w tym samym czasie możliwe było prowadzenie prac nadziemnych i podziemnych. W początkowej fazie strop -8 stanowił płytę fundamentową, a prace wykonywano nad tym poziomem, jednocześnie metodą „górniczą” drążąc część podziemną do poziomu -20. Wyzwaniem samym w sobie był projekt właściwej płyty fundamentowej -18,22, a przede wszystkim połączenia jej z wykonanymi wcześniej podporami pionowymi – słupami/baretami – pisze Mariusz Szefer.
Przygotowywaniu koncepcji towarzyszyły analizy węzłów komunikacyjnych w miastach europejskich o zbliżonej wielkości. Od początku zakładano przy tym podziemną lokalizację obiektu, z respektem odnosząc się do idei kompozycyjnych Nowego Centrum Łodzi i wyróżniającego się w tym założeniu budynku zwanego Bramą Miasta. Należało też uwzględnić inwestycje przewidywane w przyszłości, jak tunel średnicowy pod centrum czy cztery wysokościowce ponad bryłą dworca – piszą Anna Tomaszewska, Magdalena Boule i Tomasz Tomaszewski.
Wielką zaletą obiektu jest to, czym nie jest. A nie jest galerią handlową. Trend, by dworce podpinać pod komercyjne inwestycje o tym charakterze spowodował wystarczające spustoszenie w krajobrazie polskich miast. Jego smutnym pomnikiem jest całkowicie dysfunkcjonalny dworzec, a właściwie aneks dworcowy, w Poznaniu. Ofiarą tego myślenia stał się też Sopot z handlowym molochem wciśniętym w kameralne dotychczas centrum i Katowice z galerią, która stanęła na gruzach brutalistycznej ikony – pisze Filip Springer.
Władze Łodzi zakładają, iż uda się powtórzyć sukces dworca Lille Europe, zrealizowanego na rozwidleniu linii kolei dużych prędkości w kierunku Paryża, Londynu, Brukseli i Amsterdamu, co pozwoliło temu poprzemysłowemu miastu stać się nowym międzynarodowym centrum biznesowym. W Łodzi szanse na podobny efekt pojawią się jednak dopiero wtedy, gdy oprócz podziemnej stacji powstanie tunel kolejowy pod śródmieściem, a przede wszystkim uda się zrealizować planowaną od dawna linię kolei dużych prędkości Warszawa – Poznań – Wrocław – pisze Daniel Załuski.
Opracowanie projektu architekci poprzedzili szczegółową analizą zacienienia sąsiednich bloków i wpływu budynku na panoramę miasta. Jego bryłę przechylano i żłobiono nacięciami, ostatecznie uzyskując formę przypominającą kryształ – o realizacji Kuryłowicz & Associates pisze Krzysztof Mycielski.
Obiekt powstał w miejscu szczególnym, tuż przy warszawskim placu Zamkowym. Projekt budził duże emocje jeszcze przed rozpoczęciem realizacji. To pierwszy od blisko 40 lat nowy budynek w obrębie Starego Miasta wpisanego na listę UNESCO – o realizacji biura RKW Architektur pisze Jerzy S. Majewski.
Budynek, będący świadkiem historycznych wydarzeń z Sierpnia 1980 roku, prezentuje opowieść o powojennych dziejach Wrocławia. Wraz ze starannie zakomponowaną przestrzenią wokół kreuje nowe, aktywne centrum kulturalne miasta – o realizacji Maćków Pracownia Projektowa pisze Tomasz Głowacki.
Jak możemy i jak chcielibyśmy mieszkać w Polsce w kolejnych dziesięcioleciach XXI wieku? Kupować takie metraże, na jakie nas stać – czyli bardzo małe? Czekać, aż tanie lokale zbuduje rząd lub samorząd? A może działać grupowo, szukając alternatywnych form realizacji mieszkań? I kwestia najważniejsza dla projektantów: jak w mieszkaniowym problemie odnaleźć Architekturę – zastanawia się Grzegorz Stiasny, przytaczając 10 najciekawszych obiektów mieszkaniowych zrealizowanych w ostatnich latach w Polsce i w Europie.
Na wystawę V4 Family Houses 2016 składają się prezentacje kilkudziesięciu domów jednorodzinnych z krajów grupy wyszehradzkiej.
Najważniejsze słowo-klucz dla tej wystawy to lokalność, w której ujawniają się punkty styczne norweskiego i polskiego dizajnu.
Wystawa HOT TO COLD – An odyssey of architectural adaptation to architektoniczna podróż dookoła świata, w którą zabiera widzów jedno z bardziej dziś znanych i nagradzanych biur – pracownia BIG założona w 2005 roku przez Duńczyka Bjarke Ingelsa.
Podczas spotkania w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie zaprezentowano raport polskich studentów podsumowującego kondycję architektury na świecie.
Dizajn to naturalny sposób opowiadania o naszym narodzie. Odzwierciedla on zasoby, wartości i potencjał fińskiej kultury – z Laurą Isoniemi, kuratorką wystawy Echa. 100 lat w fińskim dizajnie i architekturze prezentowanej w muzeum POLIN rozmawia Agnieszka Skolmiowska.
W Narodowym Programie Mieszkaniowym przewidujemy wspieranie kooperatyw. Doświadczenia z Zachodu pokazują, że warto promować tę formę mieszkalnictwa jako alternatywę dla budownictwa deweloperskiego – z Kazimierzem Smolińskim, sekretarzem stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa, rozmawia Hubert Trammer
Ubiegłoroczne triennale w Oslo stanowiło satysfakcjonującą przeciwwagę dla architektonicznych imprez o skali weneckiego biennale, gdzie przewodni temat traktowany jest zwykle bardzo swobodnie. Wystawy After Belonging, dotykające zagadnień z pogranicza dziedzin humanistycznych i projektowych, były zaskakująco precyzyjne i rzeczowe – podsumowanie Moniki Arczyńskiej.
Podczas międzynarodowej konferencji Architektura bez granic – Miasto – Stolica Kultury. Wyzwania i efekty, zorganizowanej we Wrocławiu przez WA PWr w listopadzie ubiegłego roku na zakończenie obchodów ESK, poruszono zagadnienia budowania poprzez architekturę kultury miasta, analizowano relacje stolic kultury ze środowiskiem naturalnym, a także oddziaływanie architektonicznego dziedzictwa na kształtowanie tożsamości kulturowej miast – relacja Beaty Stobieckiej.
O tym, w jaki sposób skutecznie chronić powojenną architekturę, co z jej zasobu wybrać i jakimi kryteriami przy tym się posługiwać dyskutowano podczas zorganizowanej w Warszawie konferencji Ochrona dziedzictwa architektury i urbanistyki drugiej połowy XX wieku. W czasie spotkania podjęto też rzadko poruszany temat niszczenia na masową skalę archiwalnej dokumentacji PRL-owskich biur projektowych – pisze Agnieszka Dąbrowska.
Chociaż komponenty wystawy Wreszcie we własnym domu. Dom polski w transformacji, odbywającej się w ramach 8 edycji festiwalu Warszawa w budowie, przestrzennie łączyła udana aranżacja autorstwa biura BudCud, ścieżek narracyjnych było co najmniej tyle, ilu kuratorów. Wśród nich pojawiały się między innymi mieszkaniowe dramaty związane nieuczciwością deweloperów, nieludzkie warunki zamieszkania w kontenerach socjalnych czy polskie krajobrazy z domami niedokończonymi z przyczyn ekonomicznych – relacja Moniki Arczyńskiej.
Wystawa Wreszcie we własnym domu. Dom polski w transformacji była przejmującym zapisem zaniedbań w polityce mieszkaniowej i wykorzystywania tych ułomności przez rozpędzone budownictwo deweloperskie. Stawiała pytania: czy istniała alternatywa dla takich procesów transformacyjnych, czy należało schlebiać modelowi ciągłego dynamicznego wzrostu, czy możliwa była „trzecia droga” – recenzja Macieja Miłobędzkiego.
Nagrodę Prezydenta m.st. Warszawy w dziedzinie architektury władze samorządowe ustanowiły w 2002 roku. Niestety, odbyła się tylko jedna edycja konkursu. W 2016 postanowiono powrócić do idei nagradzania najlepszych warszawskich realizacji, przyznając laury osobno za obiekty ukończone w latach 2001-2014, osobno za wybudowane w roku 2015. Prezentujemy wyniki konkursu wraz z krótkim podsumowaniem.
Przy al. Warszawskiej 96, w bliskim sąsiedztwie Muzeum Wsi Lubelskiej i ogrodu botanicznego, stanie budynek z tzw. mikroapartamentami. Za jego projekt odpowiada JPA – Jabłoński Pracownia Architektoniczna.
Dwuetapowy konkurs na projekt pasywnego ośrodka zdrowia w centrum Siechnic wygrała pracownia jojko+nawrocki architekci.
W sąsiedztwie Parku Śląskiego, przy granicy Katowic z Chorzowem, powstaje zespół mieszkalny Baildomb. Projekt obiektu opracowało biuro KWK Promes.
Autorzy publikacji, przygotowanej w ramach programu Obywatele dla demokracji przez stowarzyszenie Odblokuj oraz Urząd m.st. Warszawy, opisują pilotażowe procesy partycypacyjne związane z opracowaniem trzech stołecznych planów miejscowych – na Targówku, Sadybie i Ursynowie. W konsultacjach wzięło tam łącznie udział przeszło 1200 osób. Omawiają konkretne metody i wyciągają wiele ciekawych wniosków, skupiając się nie tylko na sukcesach, ale i porażkach – recenzja Michała Stangla.
Wspomagane budownictwo wielorodzinne przynosi nadspodziewanie dobre efekty pod względem architektoniczno-przestrzennym, a system mieszkaniowy jest jedną ze składowych sukcesu Wiednia – drugiego najlepszego na świecie miasta do życia według rankingu The Economist Inteligence Unit. Publikacja, w której przedstawiono zarys obecnej polityki mieszkaniowej oraz przegląd realizacji, pozwala nieco lepiej zrozumieć ten fenomen – recenzja Agaty Twardoch.
Koncepcja warszawskiego biura JLL opiera się na założeniu, że najważniejsze są potrzeby i wygoda pracowników. Dzisiaj pracują w oryginalnie i ergonomicznie zaprojektowanej kreatywnej przestrzeni – o realizacji Tétris Poland pisze Dominika Olszyna.
Siedemnastokondygnacyjny wieżowiec autorstwa szwajcarskiej pracowni Buchner Bründler Architekten wchodzi w skład kompleksu pięciu budynków mieszkalnych o odmiennej typologii, z których każdy projektuje inny zespół architektów. Garden Tower zaplanowano na rzucie wieloboku. Wysunięte wspornikowo we wszystkich kierunkach dwutonowe płyty balkonów tworzą efekt przypominający nierówną, skalną powierzchnię. Pomiędzy krawędziami żelbetowych płyt balkonowych rozciągnięto chromowaną siatkę metalową, po której pną się rośliny.
Praca nad projektem i realizacja budynku wielorodzinnego powstającego w ramach kwartału XI ilustruje średnią doświadczeń wszystkich projektantów pracujących przy inwestycjach w ramach Nowych Żernik – o realizacji jednego z pierwszych budynków w obrębie wzorcowego osiedla, dla którego ideową inspiracją była głośna wystawa WuWA z 1929 roku, piszą Zbigniew Maćków i Szymon Brzezowski.
Prezentujemy projekt dyplomowy Filipa Strzeleckiego z WA PW, pt. Kaplica św. Wojciecha w Fiszewie, który otrzymał nagrodę magazynu „Faith & Form” i Międzywyznaniowego Forum Religii Sztuki i Architektury.
Zawsze będę walczyła o to, by nie powstawały kwartały jednolite pod względem społecznym. To na styku odmiennych grup rodzą się relacje społeczne – o zmianie priorytetów w rozwoju miasta, konieczności zacieśnienia współpracy z deweloperami i wykorzystaniu w pracy urzędnika własnych doświadczeń z działalności społecznej z Marleną Happach rozmawia Maja Mozga-Górecka.
Szukasz innych wydań ?
Sprawdź archiwum