Dziewięć lat temu publikowaliśmy na naszych łamach pierwszy architektoniczny przewodnik po współczesnej polskiej architekturze. Za cezurę przyjęliśmy wtedy początek XX wieku, określając 7 kategorii, które naszym zdaniem mogły interesować współczesnego architurystę – a wśród nich hotele i restauracje, zapomniane domy i kościoły mistrzów moderny, ale także wyjątkowe PRL-owskie bloki. Tymczasem turystyka stała się jednym z najdynamiczniej rozwijających się sektorów polskiej gospodarki, a co za tym idzie, powstało wiele nowych obiektów służących rekreacji i zwiedzaniu. Na ile zmieniają zastany krajobraz i czy dobrze mu służą? Architektoniczną infrastrukturę dla turystyki początku XXI wieku ocenia w bieżącym numerze „Architektury-murator” Tomasz Żylski.
Ewa P. Porębska
Przez cały okres PRL z inspiracji architektów powstawały wciąż nowe rozwiązania zmierzające do usprawnienia procesu budowy mieszkań, od prefabrykatów z gruzobetonu, poprzez słynną cegłę żerańską, po różnego typu systemy wielkopłytowe wytwarzane w tzw. fabrykach domów – pisze Tomasz Żylski
Projekt od początku przewidywał, że prefabrykujemy wszystkie elementy żelbetowe, chociaż założenia były dużo bardziej powściągliwe: montaż tych nie żelbetowych miał się odbywać na budowie. Ale na jednym ze spotkań koordynacyjnych, zapadła decyzja, że prefabrykujemy totalnie. Na budowę przyjeżdżały więc całe fragmenty ścian elewacyjnych z okładzinami, wbudowaną stolarką okienną i parapetami, ściany wewnętrzne z peszlami i otworami pod instalacje. Montaż stanu surowego zamkniętego od parteru trwał niespełna 4 miesiące – pisze współautor obiektu Konrad Grabowiecki.
Nowy budynek wciska się między ceglane kamienice, na których gdzieniegdzie widać jeszcze ślady po kulach, ale jego obecność nie wprowadza dysonansu. Przejmując tonację otoczenia i grając fakturą elewacji, raczej podnosi rangę sąsiedniej architektury niż błyszczy jej kosztem. Patrzcie, zdaje się mówić, jestem trochę jak wy! Ceglasty w kolorze, mam zacieki i odciski. Nawet stacja benzynowa, która powstaje praktycznie pod oknami budynku wpisuje się w tę atmosferę pociągającej sprzeczności: mieszania funkcji, standardów i estetyk, bez szkody dla komfortu zamieszkania – pisze Agata Twardoch.
O kojarzącym się u nas fatalnie projektowaniu z prefabrykatów architekci doby PRL-u mówili, iż przypomina pisanie powieści przy użyciu tych samych kilkunastu słów. Od tamtej pory zagranicą prefabrykacja ewoluowała w wydajną i dającą nieskończone możliwości metodę budowania. W zamożniejszych krajach w tej technologii wznosi się obecnie wiele wyrafinowanych mieszkaniówek, o czym decyduje nie tylko oszczędność czasu, ale przede wszystkim sprowadzone do minimum koszty ręcznego wykonawstwa. Ten eksperymentalny dom, zmontowany, a nie zbudowany, mądry, niebanalny, piękny swoją prawdą o użytym budulcu i pełen swojskiego ducha to ewenement w polskiej architekturze – pisze Krzysztof Mycielski.
Nową zabudowę osiedla architekci zaprojektowali wokół Jeziora Gocławskiego, wydobywając jednocześnie walory pejzażowe tego zaniedbanego dotąd akwenu. Autorom udało się tu osiągnąć wyjątkową harmonię przestrzeni, architektury i przyrody – o realizacji biura HRA Architekci pisze Jerzy S. Majewski.
Budynek jest jedną z najlepszych wrocławskich realizacji ostatnich lat. Skromny, nieduży i na wskroś współczesny stanowi wzorcowy przykład urbanistycznego łącznika między przeszłością i przyszłością, spajając wybrakowaną tkankę śródmieścia – o realizacji biura Grupa 5 Architekci pisze Tomasz Głowacki.
Architekci zastosowali dość oczywistą na Śląsku cegłę, ale zrobili to z wyczuciem sensualnych i tektonicznych właściwości ceramiki. Przy tym powstała ona w lokalnej cegielni, co sprawia, że ściany budynku pochodzą wprost z ziemi, na której stoją – o realizacji toprojekt pisze Hanna Szukalska.
Polska przeżywa turystyczny boom. Zbudowane w ciągu ostatnich lat wieże widokowe, piesze kładki, kolejki linowe, a nawet przeznaczone dla turystów toalety liczą się w dziesiątki, jeśli nie setki. W naszym urlopowym przewodniku szlakiem najciekawszych obiektów służących turystyce i rekreacji Tomasz Żylski zastanawia się, na ile i w jaki sposób tego rodzaju interwencje zmieniają naturalny, a często również podlegający ochronie krajobraz. Jaka jest architektura takich konstrukcji? Czy wydobywa walory najpiękniejszych zakątków polski, czy może raczej je niszczy.
W ciągu ostatnich lat na budowę i modernizację szeroko rozumianej infrastruktury turystyczno-rekreacyjnej wydaliśmy miliardy złotych. Pieniądze te przeznaczono nie tylko na realizację nowych ośrodków sportowych i kulturalnych, ale też ścieżek rowerowych, tras narciarskich czy centrów wystawienniczych. Publikujemy 20 najciekawszych obiektów służących turystyce i rekreacji stanowiących przykłady pozytywnych interwencji w naturalny i miejski krajobraz.
Publikujemy najciekawsze projekty obiektów służących turystyce, które mają szansę powstać w najbliższym czasie. Większość ma zostać sfinansowana z nowych środków unijnych na lata 2014-2020.
Wobec intensywnego rozwoju metropolii zaczynamy zdawać sobie sprawę, że kwestia zieleni w mieście ma dziś wymiar globalny. Wiąże się z ociepleniem klimatu, zanieczyszczeniem powietrza, gospodarką odpadami, itd. Mając poczucie, że stoimy u progu ekologicznej katastrofy, stajemy się coraz częściej inicjatorami, uczestnikami i widzami swego rodzaju zielonej miejskiej rewolucji – Agnieszka Dąbrowska podsumowuje konferencję Miastonatura. Zielona przyszłość miast?, którą zorganizowały w kwietniu Instytut Badania Przestrzeni Publicznej, ASP w Warszawie, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny oraz Instytut Filozofii UW.
Siedem budynków z lat 60., 70. i 80. XX wieku, należących do nurtu architektury brutalistycznej, składa się na kolejny zeszyt wycinanek wydany przez projektantów ze studia Zupagrafika. Są wśród nich nigdy niedokończony Dom Sowietów w centrum Kaliningradu, wieżowiec Romanita z Kiszyniowa czy Wschodnia Brama Belgradu. Polską architekturę reprezentuje „Manhattan” we Wrocławiu Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak. Każdy z obiektów opatrzony został krótką metryczką z lokalizacją, czasem budowy i nazwiskami projektantów – pisze Krzysztof Zięba.
Monograficzna wystawa poświęcona twórczości Marka Dziekońskiego, a zorganizowana w Starej Młótowni przez Muzeum Miejskie w Tychach, pokazuje całokształt pracy architekta – projekty, realizacje, fotografie makiet, rysunki i szkice. Jej cennym uzupełnieniem jest katalog, który przygotował kurator ekspozycji – Patryk Oczko – recenzja Justyny Wojtas-Swoszowskiej
W ramach programu Warszawskich Centrów Lokalnych do 2018 roku w dzielnicy Wawer powstaną trzy nowe biblioteki. Jedną z nich zaprojektowała pracownia Archicon Szczesiuk & Wilczek.
Na Polanie Jakuszyckiej w Szklarskiej Porębie wkrótce rozpocznie się budowa wielofunkcyjnego ośrodka sportowego według opracowania Miastoprojektu Wrocław i biura ETC Architekci.
W konkursie na zagospodarowanie parku miejskiego w Starachowicach zwyciężyła em4. Pracownia architektury. Brataniec.
Na przedłużeniu ulicy Śliskiej w Krakowie powstanie wielofunkcyjna przestrzeń publiczna według projektu arch_it.
Konkurs na projekt Interaktywnego Centrum Bajki i Animacji przy studiu filmów rysunkowych w Bielsku-Białej wygrały pracownie Nizio Design International i MWE z Warszawy.
Na poznańskim Grunwaldzie powstanie wielofunkcyjny budynek ze żłobkiem i publicznym placem projektu biura BM Architekci Marcin Burek Marcin Mańkowski.
Za projekt kompleksu biurowego na głównej osi Nowego Centrum Łodzi odpowiada medusa group.
Książka Micka Eekhouta opisuje metodologię procesów projektowych przeznaczoną dla różnego rodzaju produktów w przemyśle budowlanym, od subelementów po segmenty budynków. Przedstawiono tu rodzaje i typy produkcji, hierarchię elementów i tworzyw budowlanych, różne skale fabrykacji. Najciekawszy jednak jest opis samej pracy architekta inżyniera. Autorska koncepcja metody projektowej nowego produktu w architekturze, zaproponowana przez Eekhouta, opiera się o tzw. organogramy, czyli graficzne przedstawienie procesu projektowego – recenzja Jerzego Łątki.
W 1995 roku, po wielkim trzęsieniu ziemi w Kobe, Shigeru Ban założył pozarządową organizację pomocową – Voluntary Architects’ Network. W książce znaleźć można właśnie realizacje z tego nurtu. Opisane projekty zilustrowane są zdjęciami oraz szkicami autora. W czasach dyskusji na temat sposobów udzielania wsparcia i reagowania na kryzysy wywoływane konfliktami wojennymi jest to pozycja niebywale inspirująca i wręcz obowiązkowa – recenzja Jerzego Łątki.
Kuba Snopek, Iza Cichońska i Karolina Popera wykonali gigantyczną pracę, dokumentując 3780 kościołów. Zagłębiając się w kontekst realizacji świątyń, metody ich budowy i temat niemożliwych do przeprowadzenia inwestycji, które mimo wszystko powstawały, pozwalają spojrzeć w zupełnie nowy sposób na polską architekturę sakralną drugiej połowy XX wieku. Opisy poszczególnych kościołów uzupełniono wywiadami z architektami oraz świetnymi komiksami, obrazującymi proces budowy, autorstwa Izy Cichońskiej – recenzja Jerzego Łątki.
Ks. Jan Kaczkowski stał się inspiracją dla tysięcy osób, bez względu na ich stosunek do religii. Momentami bezkompromisowe wypowiedzi okraszone są dużą dawką pogody ducha i humoru, które powodują, że książkę czyta się błyskawicznie. Zmarły przed ponad rokiem ksiądz Jan, swoją gotowością do przyjęcia śmierci i pełną odpowiedzialnością za ludzi umierających w hospicjum, pokazuje, że wszystkie nasze dzienne sprawy stają się niczym w obliczu tego, co nas czeka – recenzja Jerzego Łątki.
Anthony Flint dzieli swoje zainteresowanie równo: na dzieje obiektów i losy samego Le Corbusiera. Biografia pisana jest równolegle z historią światowej architektury. Książka odsłania kulisy dochodzenia do ostatecznych kształtów dziś podstawowych dzieł historii architektury: willi Savoye w Poissy, kościoła w Ronchamp, Jednostki Marsylskiej czy wizji stolicy Penżadbu – Czandigarh, ale także, dla przeciwwagi, przypomina pracę nad ekstrawaganckim voiture minimum – miejskim samochodem o skrajnie ograniczonym gabarycie – recenzja Hanny Faryny-Paszkiewicz.
Najnowsza książka profesora Jana Macieja Chmielewskiego wypełnia lukę pomiędzy literaturą naukową czytaną przez nielicznych, tłumaczeniami klasyki światowej oraz wydawnictwami tworzonymi z nadzieją na popularyzację problematyki urbanistycznej. Przedstawiono tu poszczególne zagadnienia związane z podstawami teoretycznymi oraz praktyką planistyczną w Europie, zaprezentowano specyfikę struktury miasta europejskiego oraz temat kształtujących je procesów. Tę systematyczną i kompleksową część uzupełniono o bogato ilustrowane omówienia projektów i realizacji z Europy Zachodniej, głównie z krajów skandynawskich – recenzja Michała Stangla.
Stara Oranżeria i Teatr Królewski to najcenniejsze zabytki europejskiego klasycyzmu. Po modernizacji i renowacji przywrócono im kształt z czasów panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego – o realizacji Studia Projektowego Govenlock pisze Jerzy S. Majewski.
Obiekt położony jest w północnej części parku miejskiego, na obrzeżu gmin San Andrés de Cholula i Puebla w Meksyku. W nawiązaniu do głównej funkcji budynku, architekci zastosowali szereg subtelnych odniesień do barokowej architektury i sztuki, rozbijając na przykład sztywną, regularną siatki podziałów, co sprawia wrażenie „płynącej przestrzeni”. Schemat konstrukcyjny to jednolity, sztywny przestrzennie układ o odporności na wstrząsy sejsmiczne. Przy jego realizacji wykorzystano elementy betonowe – częściowo prefabrykowane lub wylewane na miejscu – o najnowszej realizacji pracowni Toyo Ito & Associates pisze Maciej Lewandowski.
Lokalizacja budynku Desy w bezpośrednim sąsiedztwie ambasady francuskiej i kanadyjskiej, krok od Sejmu RP, w miejscu objętym w całości ochroną konserwatorską, wpływała wręcz paraliżująco na proces kształtowania bryły pawilonu. O swojej najnowszej realizacji pisze Paweł W. Graliński.
EVolo Skyscraper Competition organizowany przez magazyn eVolo to odbywający się od 2006 roku konkurs, w którym nagradzane są wizjonerskie koncepcje budynków wysokich, wyróżniające się innowacyjnym zastosowaniem technologii, materiałów, a także programem, estetyką, organizacją przestrzenną. W tym roku zwyciężyli w nim studenci Politechniki Śląskiej Mateusz Frankowski i Paweł Lipiński, których projekt publikujemy.
Jeśli chcemy mieć bardziej zróżnicowane społecznie osiedla potrzebny jest udział miasta. Trudno oczekiwać, że deweloper sam ograniczy swoje zyski – o certyfikacji ekologicznej budynków, grodzonych osiedlach i konieczności zachowania odpowiednich proporcji w architekturze ze Stanisławem Rewskim rozmawia Maja Mozga-Górecka.
Szukasz innych wydań ?
Sprawdź archiwum