Architektura low-tech – tradycja i innowacja

2022-01-25 18:34 Rozmawiał: Hubert Trammer
Mikrodom w Potoczku
Autor: Fot. mech.build 1 | Mikrodom w Potoczku – całoroczny dom na zgłoszenie o pow. zab. 35m 2 powstał wyłącznie z lokalnych, naturalnych materiałów, proj. mech.build, współpraca: Weronika Siwiec oraz ok. 500 wolontariuszy, 2015

Bądźmy świadomi, jakie są zalety naturalnego budowania. Beton możemy tylko przemielić, a ściana ze słomy może być kompostowana albo służyć dalej. Stare budynki z gliny daje się przerobić na tynki lub nawet na nową konstrukcję. W taką właśnie stronę ma iść rewolucja w budownictwie, i to już po prostu mamy. O wyzwaniach i możliwościach architektury low-tech – odkrywanej dziś w Polsce na nowo – mówią przedstawiciele Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Budownictwa Naturalnego.

Chcemy budować w Polsce więcej dobrych, trwałych domów, które nie szkodzą ludziom i środowisku. Promujemy używanie materiałów odnawialnych, o prostym procesie produkcji, takich jak drewno, słoma, konopie, glina, czy wapno. Edukujemy, patronujemy szkoleniom i ekologicznym rozwiązaniom. Te słowa witające wchodzących na stronę internetową Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Budownictwa Naturalnego pokazują nastawienie na stopniowe ewolucyjne zmiany. W jakim punkcie tego procesu się znajdujemy? W Polsce w ostatnich latach buduje się coraz więcej. Czy udział budownictwa naturalnego wzrasta czy spada?

Anna Zawadzka-Sobieraj: Po prawie dekadzie projektowania w obszarze budownictwa naturalnego w ostatnich kilku latach mamy zdecydowany wzrost zapytań projektowych. Na początku naszej drogi prawie wszyscy nasi klienci to były osoby pasjonujące się ekologią, bardzo ważnym elementem spójnego i istotnego dla nich zbioru wartości. Zwykle dysponowały niewielkim budżetem i były nastawione na realizację domu metodą gospodarczą. Natomiast od paru lat mamy coraz więcej klientów, którzy po prostu oczekują dobrej klasy projektu i realizacji. To najczęściej dobrze sytuowane rodziny. Wartości ekologiczne niekoniecznie były podstawą ich życia. Teraz, w dobie kryzysu klimatycznego i wzrostu świadomości, stawiają na ekologiczne budownictwo, bo chcą, żeby ich dzieci dorastały w zdrowym domu. Aspekty ekologii, energooszczędności, odnawialnych źródeł energii też są istotne. W pandemii ta zmiana jeszcze bardziej się chyba pogłębiła. Więcej ludzi się do nas odzywa, bo pojawiły się możliwości pracy zdalnej, czego efektem jest częstsza chęć wyprowadzki na wieś.

Wojciech Owczarzak: Prowadzę warsztaty z tynków glinianych. To zajęcia dla osób, które chcą w przyszłości dotknąć ściany z gliny w swoim domu. Ściany, która będzie zdrowa i będzie miała w sobie pierwiastek natury. Cztery, pięć lat temu liczba chętnych wystarczała na dwa do trzech warsztatów w roku. W zeszłym i w tym roku zainteresowanych osób było więcej. Zajmuję się też zawodowo kładzeniem w domach tynków glinianych. W ostatnich dwóch latach są to nie tylko domy ze słomy, ale także konwencjonalne, z białej czy czerwonej cegły. Coraz więcej ludzi zakupuje zatem tynki gliniane.

Jan Dowgiałło: Siłą rzeczy, gdy się buduje wszystkiego więcej, zwłaszcza domów jednorodzinnych, jak teraz w Polsce, to też więcej ich powstaje z naturalnych materiałów. Ale ich zastosowanie to ciągle mały ułamek. Nie licząc do tego więźb dachowych, które są wszędzie robione z drewna.

Szymon Sarnicki: Buduje się zdecydowanie więcej w technologiach naturalnych. Świadomość jest wyższa. Gdy dwanaście lat temu mówiło się o tynkach glinianych, nie było oddźwięku, zero pojęcia, a teraz już zazwyczaj ludzie je kojarzą. Ale to nie jest istotna część rynku.

A.Z.-S: Ten wzrost nie nadąża ani za ogólnym wzrostem budownictwa w Polsce, ani za trendami na Zachodzie.

Spis treści Architektura 02/2022
przegląd

Znana w okresie PRL-u modernistyczna dzielnica wczasowa Jaszowiec potrzebuje dziś odnowy, aby odzyskać należny jej blask. Póki co aktualny stan zabudowy wzbudza kontrowersje wśród urzędników, turystów i mieszkańców. Na ponownym spełnieniu marzeń o sławie malowniczej doliny zależy włodarzom Ustronia. Wobec ogromnego wyzwania Miasto Ustroń wraz z Wydziałem Architektury Politechniki Śląskiej zorganizowały w październiku 2021 roku konferencję naukową Dzielnica wczasowa Ustroń-Jaszowiec – ochrona dziedzictwa powojennego.

Projekt Build Back Better miał na celu dzielenie się wiedzą i zdobywanie umiejętności w zakresie naturalnego budownictwa i jego adaptacji do lokalnych warunków [W WYDANIU CYFROWYM DODATKOWE ZDJĘCIA Z REALIZACJI PROJEKTU].

Trzynasta edycja Warszawy w budowie pod hasłem Jak robić szkołę? była jedną z najbardziej profesjonalnie zrealizowanych w historii tego festiwalu.

Relacjonujemy najciekawsze wydarzenia ostatnich miesięcy: tym razem m.in. uroczystość wręczenia Honorowej Nagrody SARP. Publikujemy też kolejny felieton założycielek inicjatywy Bal architektek.

Przegląd najciekawszych projektów i opracowań konkursowych, w tym miesiącu Analog, K3Xmore, RS Architektura Krajobrazu, Projektownia, Lab 3 Architekci, Maćków Pracownia Projektowa.

realizacje

Większość budynków była w katastrofalnym stanie, dlatego najpierw je zabezpieczono oraz zebrano elementy, które mogły zostać ponownie użyte – o realizacji pracowni Bulak Projekt piszą Marcin Szczelina oraz Joanna Aleksandrowicz [W WYDANIU CYFROWYM DODATKOWE ZDJĘCIA].

Z dystopijnej scenerii terenów po zburzonej hucie wyłonił się nowoczesny budynek muzeum, który harmonijnie łączy historię z nowoczesnością – o realizacji pracowni BLANK_architekci pisze Justyna Swoszowska.

Wartością założenia jest jego otwartość. Architekci starali się wskrzesić rolę społeczną podwórek praskich, pełniących niegdyś zróżnicowane funkcje – o realizacji pracowni Decorum Architekci/AZT Architekci pisze Jerzy S. Majewski.

Obiekt przyczynia się do kształtowania poczucia ładu przestrzennego, budowania tożsamości miejsca, postaw proekologicznych i społecznych – o realizacji pracowni New Architekci pisze Magdalena Wąsowicz [W WYDANIU CYFROWYM DODATKOWE ZDJĘCIA].

technika

Wyzwanie stanowiło zadaszenie o dużej rozpiętości, wykonane z wiązek bambusa tworzących konstrukcję w postaci wzajemnie przenikających się łuków parabolicznych – o realizacji IBUKU pisze Wiktor Kowalski [W WYDANIU CYFROWYM WIĘCEJ ZDJĘĆ ORAZ FILMY Z BUDOWY].

teoria i praktyka

Czym jest architektura? Jaką rolę powinna pełnić? Publikujemy esej dr hab. inż. arch. Urszuli Forczek-Brataniec z Katedry Architektury Krajobrazu na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, prof. PK.

konteksty

Bądźmy świadomi, jakie są zalety naturalnego budowania. Beton możemy tylko przemielić, a ściana ze słomy może być kompostowana albo służyć dalej. Stare budynki z gliny daje się przerobić na tynki lub nawet na nową konstrukcję. W taką właśnie stronę ma iść rewolucja w budownictwie, i to już po prostu mamy. O wyzwaniach i możliwościach architektury low-tech – odkrywanej dziś w Polsce na nowo – mówią przedstawiciele Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Budownictwa Naturalnego.

Światowe wystawy od dawna nie służą już tylko prezentacji osiągnięć naukowych i możliwości technicznych poszczególnych krajów. Są raczej okazją do wypromowania subiektywnych opowieści o własnej kulturze, historii i gospodarce. Publikujemy krótki przewodnik po najciekawszych pawilonach na Expo w Dubaju, które można oglądać jeszcze do końca marca.

praktyka

Najbardziej charakterystycznym elementem przebudowy stacji jest nowe zadaszenie, którego geometrię kształtuje konstrukcja nośna, słupy w formie liter X i Y oraz świetliki zlokalizowane nad międzytorzem – o wyzwaniach związanych z realizacją stacji Warszawa Zachodnia piszą Oliwia Dec-Wolszczak oraz Marcin Wolszczak [W WYDANIU CYFROWYM WIĘCEJ ZDJĘĆ Z BUDOWY].

Nowe produkty i specjalistyczne technologie dla architektów

Wyposażenie łazienek. Nowości rynkowe wiodących marek

Wyposażenie kuchni. Nowości rynkowe wiodących marek

kolumny studenckie

Studia architektoniczne oferuje ponad 20 uczelni w kraju. Przez najbliższy rok będziemy prezentować poszczególne wydziały w nowym cyklu: Wydziały Architektury w Polsce. W tym miesiącu Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego.

Studia na kierunku architektura są jednymi z najbardziej interdyscyplinarnych studiów przygotowujących specjalistów do projektowania i zarządzania w zakresie architektury – o tym, dlaczego warto studiować architekturę na Uniwersytecie Zielonogórskim, piszą ambasadorki „A-m” – Adrianna Maksymczak i Kornelia Markuszewska.

24 czerwca 2021 roku ogłoszone zostały wyniki XXI edycji konkursu dla studentów 4. semestru studiów na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej: „Architektura betonowa – Gra brył – Dom w krajobrazie”. Prezentujemy wyróżnione prace, zaś wirtualna wystawa konkursowa dostępna jest na stronie: https://kpa.arch.pk.edu.pl.

zawód architekt

Historia daje budynkom życie. Gdy są nowe, trzeba poczekać, by je ludzie ożywili. A tematy historyczne bywają fascynujące. O realizacji Cukrowni Żnin, a także innych rewitalizacjach pracowni Bulak Projekt z Markiem Bulakiem rozmawia Maja Mozga-Górecka.

z archiwum architektury

„Budownictwo samorzutne zaspokaja pierwiastkowe potrzeby życiowe człowieka (…). Tworzy nowe układy funkcjonalne. Wynajduje nowe konstrukcje”. Tak pisał w zamieszczonym w „Architekturze” nr 4/1963 artykule „Architektura samorzutna” Jan Minorski, prowadzący pracę badawczą nt. zagospodarowania przestrzennego obszarów podmiejskich. W cyklu „Z archiwum” przypominamy ów materiał, wraz z tekstem Andrzeja Rzymkowskiego „Samorzutne budownictwo mieszkaniowe w południowych regionach Polski” z „Architektury” nr 11/1964. O komentarz do obu archiwalnych publikacji poprosiliśmy Annę Zawadzką-Sobieraj – wspólniczkę w pracowni architektury ekologicznej mech.build, pełnomocniczkę ds. budownictwa naturalnego OW SARP, członkinię Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Budownictwa Naturalnego [ARTYKUŁ JANA MINORSKIEGO TYLKO W WYDANIU CYFROWYM].

Szukasz innych wydań ?

Sprawdź archiwum