Architektura-murator - 2018-10
Autor: Ewa P. Porębska <p>W tym miesiącu we Wrocławiu odbywa się 30. Międzynarodowa Konferencja Naukowa <em>Teoria Habitatu: współczesny kontekst</em> organizowana przez Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej oraz Szkołę Naukową Habitat. I z tej okazji, choć środowiskiem mieszkaniowym zajmowaliśmy się już na naszych łamach wielokrotnie, postanowiliśmy przyjrzeć się na nowo powojennemu polskiemu budownictwu. Jakie zespoły lub budynki można uznać za najbardziej innowacyjne, eksperymentalne? Czy pojedyncze wyjątkowe dzieła miały szerszy wpływ na polską architekturę? Mamy nadzieję, iż publikowany w tym numerze subiektywny wybór najlepszych dzieł architektury mieszkaniowej wywoła na naszych łamach dalszą dyskusję.</p> <p> </p> <p><strong>Ewa P. Porębska</strong></p>
Architektura-murator 10/2018

W tym miesiącu we Wrocławiu odbywa się 30. Międzynarodowa Konferencja Naukowa Teoria Habitatu: współczesny kontekst organizowana przez Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej oraz Szkołę Naukową Habitat. I z tej okazji, choć środowiskiem mieszkaniowym zajmowaliśmy się już na naszych łamach wielokrotnie, postanowiliśmy przyjrzeć się na nowo powojennemu polskiemu budownictwu. Jakie zespoły lub budynki można uznać za najbardziej innowacyjne, eksperymentalne? Czy pojedyncze wyjątkowe dzieła miały szerszy wpływ na polską architekturę? Mamy nadzieję, iż publikowany w tym numerze subiektywny wybór najlepszych dzieł architektury mieszkaniowej wywoła na naszych łamach dalszą dyskusję.
Ewa P. Porębska

Spis treści Architektura 10/2018
realizacje

Przebudowa i rozbudowa CEDET-u, poprzedzona jego wpisem do rejestru zabytków, jest jednym z nielicznych takich przedsięwzięć przeprowadzonych pod ścisłym nadzorem konserwatora i obejmujących wykonany w monolitycznej technologii żelbetowej, modernistyczny budynek wzniesiony w Polsce po II wojnie światowej – piszą Andrzej M. Chołdzyński i Wojciech Grabianowski.

W toku gorącej dyskusji nad skalą wyburzeń oryginalnej substancji Centralnego Domu Towarowego uwadze opinii publicznej umyka na razie fakt, że nowy CEDET stał się de facto biurowcem, na zawsze tracąc miasto-twórczą funkcję handlową – pisze Tomasz Żylski.

Mimo wielu zmian projektantom udało się zachować walory pierwotnego budynku, co pokazuje, że naprawdę dobra architektura potrafi się obronić. Nie ujmując niczego obecnym projektantom CEDET-u, myślę, że podstawą ich sukcesu jest szacunek dla tego, co stworzyli Zbigniew Ihnatowicz i Jerzy Romański w latach czterdziestych – pisze Krzysztof Domaradzki.

Budynek pozbawiony dawnej materii, nie pełniący już roli świadka czasu, utracił cechy, z powodu których uważany był za dzieło wyjątkowe. Jedynie jego przywrócona, pierwotna forma zewnętrzna jest dziś świadectwem urbanistycznej i architektonicznej ciągłości miejsca – pisze Jerzy S. Majewski.

W widłach Dunajca i Popradu wybudowano obserwatorium bobrów. Wyeksponowano teren, który kiedyś był eksploatowany przez człowieka, a na który teraz powróciła przyroda. Obiekt zbudowany jest z sekwencji kładek zwieńczonych dwiema altanami obserwacyjnymi. Pomosty wprowadzają nas w przestrzeń mokradła. O enklawie przyrodniczej Bobrowisko w Starym Sączu pisze Urszula Forczek-Brataniec.

Urbanistyka zespołu jest prosta i czytelna, tak naturalna, że czuje się jej zrośnięcie z tym miejscem. To jest miara dobrej architektury niezależnie od jej skali. Zespół wtapia się w otoczenie i nawiązuje z nim dialog. Widoczny jest tu wysokiej klasy warsztat projektanta i autorski detal – o nowej realizacji Kuryłowicz & Associates pisze Andrzej Bulanda.

Na obszarze Wrocławskiego Parku Przemysłowego powstał biurowiec wyróżniający się frontową elewacją. Wielkoformatowe szklane elementy tworzą krystaliczną strukturę inspirowaną motywem diamentu. Wnętrze budynku zostało zaprojektowane w sposób prosty i konsekwentny. Bryła odznacza się kompaktowością i odpowiednią skalą, dobrze dobraną do najnowszych obiektów przy ul. Robotniczej – o realizacji pracowni Cavatina pisze Aleksandra Czupkiewicz.

konteksty

Powojenne polskie mieszkalnictwo w swej ponad siedemdziesięcioletniej historii miało swoje sukcesy, ale i częste porażki. Jednak mimo tych ostatnich, w każdym okresie, w każdej stylistyce, powstawały ekspery-mentalne zespoły lub pojedyncze obiekty o niebanalnej i innowacyjnej formie, strukturze i technologii. Su-biektywny wybór dziesięciu najlepszych rozwiązań polskiej architektury mieszkaniowej prezentuje jej znawca Ryszard Nakonieczny.

rozmowa

My, projektanci, musimy obecnie wynaleźć nowy język, nowy idiom dla społeczeństwa, które się zmienia. Musimy odnaleźć też nowy język architektoniczny dla budynków neutralnych energetycznie oraz materiałowo – o architekturze w kontekście gospodarki cyrkularnej z Peterem van Assche rozmawia Marta Promińska.

co się projektuje

W konkursie na projekt sali koncertowej w obrębie parku-pomnika w Żelazowej Woli zwyciężyła pracownia Stelmach i Partnerzy.

Nowy stadion Odry Opole powstanie według projektu warszawskiej pracowni 90 Architekci.

Na warszawskim Powiślu powstaje nowy budynek mieszkalny. Za projekt obiektu odpowiada pracownia WWAA.

Wnętrza kultowego budynku projektu Jemsów czeka przebudowa. Konkurs na rearanżację wygrała pracownia Projekt Praga.

Władze miasta rozstrzygnęły konkurs na projekt wielofunkcyjnego obiektu dla rzemieślników, artystów i przedsiębiorców. Zwyciężyła pracownia TREKTURA.

Bulwar Józefa Zwierzyckiego na Nadodrzu zmieni się w przestrzeń edukacyjną z interaktywnymi instalacjami według projektu pracowni LAX (Laboratory for Architectural Experiments).

czytelnia

Krótkie utwory Borgesa, nieprawdopodobnego erudyty, bibliofila, bibliotekarza, pełne są literackich aluzji do wielu kultur, religii, mitów. Obsesyjnie poruszają kwestie pamięci, labiryntów czasu i przestrzeni, architektury, obrazów miast, wizji struktury świata, we śnie i na jawie – recenzja Marty A. Urbańskiej.

Klasyczna powieść szkatułkowa Potockiego to cudo intelektu. Czas Borgesa, labiryntowy, tym bardziej zapętla się i otwiera swe kolejne pokłady w Rękopisie, a miraże, duchy, księżniczki, szlachcice, szejkowie, kabaliści (alef?), inkwizytorzy, pustelnicy, cyganie, wirują, mamią i czarują na zawsze. Próba zgłębienia ich tajemnic może przyprawić nas o najpospolitszą rozpacz – recenzja Marty A. Urbańskiej.

Suche fakty nie oddają treści – Cyberiada to hołd złożony średniowieczu i sarmackiemu barokowi. Dzieło ongiś najinteligentniejszego dziecka w Małopolsce skrzy się dowcipem w staropolskim sensie słowa. Zabawy językiem i wyobraźnią są arcybłyskotliwe, a głębia powiastek filozoficznych otchłanna – recenzja Marty A. Urbańskiej.

Książka Jana Gehla, wydana oryginalnie w 1971 roku, jest fundamentalną krytyką modernizmu w jego naj-bardziej ponurym aspekcie. Autor jest praktykiem, guru przywracania miast mieszkańcom, ruchowi pieszemu i rowerowemu. Od Kopenhagi po Nowy Jork wdrożone koncepcje Gehla przyczyniły się do restytucji trady-cyjnie żywej funkcji ulic, placów, przestrzeni półpublicznych i publicznych – recenzja Marty A. Urbańskiej.

Tytułowa culture w różnych językach bywa czasem używana wymiennie z terminem cywilizacja. Zwykło się mówić, że architektura jest fizycznym wyrazem cywilizacji, która ją tworzy. To trafne spostrzeżenie i oglądając realizacje z różnych krajów można zbudować sobie obraz zamieszkujących je społeczeństw. Dlaczego akurat w Szwajcarii powstają tak dobre budynki? Jaka cywilizacja temu sprzyja? – recenzja Piotra Lewickiego i Kazimierza Łataka.

Dziś, gdy znów doskwiera nam urbanistyczny chaos, nieopanowane rozlewanie się miast i aż nadto widoczny staje się brak wizji rozwoju ośrodków miejskich, jest może okazja, aby zdmuchnąć kurz z Karty Ateńskiej i odprawić nad nią rytuał minionej wiary. Już sama forma polskiego wydania do tego prowokuje. Przygotowane zostało na kształt… książeczki do nabożeństwa – recenzja Grzegorza Stiasnego.

wnętrza

Program świetlicy zdeterminował osobisty charakter inwestycji. Przestrzeń ta miała być przedłużeniem domu pomysłodawczyni, otwartym salonem, wspólnym miejscem służącym sąsiadom: dorosłym, seniorom, dzieciom – pisze Kuba Snopek.

technika

By zapewnić bezproblemową sekwencję działań, która umożliwiła optymalizację niemal każdego etapu projektowania, produkcji i budowy, inżynierowie i pracownicy fabryki byli zaangażowani w projekt już podczas fazy wstępnej. Ta bezpośrednia linia komunikacji między projektantem a wykonawcą umożliwiła wyprodukowanie bardzo złożonej konstrukcji elewacji, bez uszczerbku dla detali – o nowej realizacji biura Snøhetta pisze Radosław Stach.

warsztat

Staliśmy przed dylematem, co z istniejącej tkanki da się ocalić? Co ma największą wartość? Czy nowe założenia funkcjonalne i techniczne to udźwigną? Ostatecznie zdecydowaliśmy się na zachowanie i rozwinięcie głównych architektonicznych i urbanistycznych założeń pawilonu oraz nadanie mu, wspólnie z placem, nowego życia – o obiekcie w trakcie realizacji piszą Eliza Kalata, Szymon Kalata i Mateusz Świętorzecki, autorzy Warszawskiego Pawilonu Architektury ZODIAK.

kolumny studenckie

Prezentujemy wyniki konkursu o doroczną polsko-niemiecką nagrodę integracyjną BDA-SARP, której finał wraz z towarzyszącymi mu warsztatami odbył się w dniach 28 czerwca – 1 lipca 2018 r. w Berlinie.

zawód architekt

Szukamy miejsc, które zasługują na wyeksponowanie, na przykład przy pomocy mikrostruktury, pawilonu, rzeźby, instalacji architektonicznej – o przestrzeniach publicznych poza miastami, zagospodarowywaniu tere-nów poprzemysłowych oraz kształtowaniu własnej wizji zawodu architekta z Wojciechem Świątkiem rozmawia Maja Mozga-Górecka.

Szukasz innych wydań ?

Sprawdź archiwum