Kładka / Dobczyce

2021-12-22 14:56 Tekst: Janusz Sepioł, zdjęcia: Wojciech Kryński, Juliusz Sokołowski
Kładka w Dobczycach 19
Autor: Juliusz Sokołowski Kładka w Dobczycach

Realizacja, po jubilersku dopracowana w detalach, w nieoczywisty sposób wiąże różne światy form – o realizacji Biura Projektów Lewicki Łatak pisze Janusz Sepioł [W WYDANIU CYFROWYM DODATKOWE ZDJĘCIA WOJCIECHA KRYŃSKIEGO].

Tego krajobrazu już nie ma. Skalne urwisko wznoszące się wysoko nad doliną Raby, ukoronowane ruinami zamku. Budowa zapory tworzącej zbiornik wody pitnej dla Krakowa zupełnie zmieniła otoczenie, a dumną górę zamkową zredukowała do kopca nad betonowo-ziemną ścianą potężnej budowli hydrotechnicznej. Dramatyczna sytuacja zaopatrzenia miasta w wodę była usprawiedliwieniem dla najbardziej zdecydowanych i wręcz brutalnych działań. Ogromny jej pobór przez Hutę im. Lenina i inne zakłady przemysłowe sprawiał, że na niektórych osiedlach woda dostępna była jedynie nocą, zaczęto więc rozważać jej przerzut z Dunajca (ta z Wisły nie nadawała się nawet dla przemysłu). W 1970 roku podjęto decyzję o inwestycji, a w latach 80. Kraków pobierał już wodę z Raby, ze zbiornika w Dobczycach – jednego z największych i najpiękniejszych sztucznych jezior w kraju.

Wspominam tę historię, bo stanowi ona znamienny kontrast z przypadkiem mającym miejsce kilka lat później, gdy postanowiono wybudować zaporę obok zamków w Czorsztynie i Niedzicy. Przetoczył się wówczas przez Polskę wielki spór o krajobrazową cenę tej inwestycji, a kształt zapory stał się tematem wielu studiów i projektów. Unikatowy krajobraz znad Raby umarł w ciszy. Sam zbiornik nie był zresztą promowany. Jako rezerwuar wody pitnej pozostał niedostępny dla sportu i rekreacji. Przez całą dekadę lat 90. podejmowano wielkie wysiłki, by uporządkować gospodarkę wodno-ściekową w jego ogromnej zlewni, wypełnionej rozproszoną zabudową. Wielomilionowe nakłady i upór zarządcy zbiornika, by chronić go przed turystyką, dały efekty – utrzymano wysoką jakość wody i ochroniono od zabudowy najbliższe otoczenie jeziora.

Zbiornik Dobczycki nie ustępuje krajobrazową atrakcyjnością Solińskiemu, choć jego powierzchnia jest o połowę mniejsza (zbliżona do Czorsztyńskiego czy w Świnnej Porębie). Tafla jeziora rozchodzi się w wiele odnóg i zatok. A co najważniejsze – wyróżniają je malownicze ruiny w najważniejszym kompozycyjnie punkcie.

Czytaj też: Most Europejski / Siekierki |

Spis treści Architektura 01/2022
przegląd

Relacjonujemy najciekawsze wydarzenia ostatnich miesięcy: tym razem m.in. wystawę Mistrzowie Architektury w Pradze. Publikujemy też kolejny felieton Łukasza Harata i założycielek inicjatywy Bal architektek.

Recenzujemy najciekawsze nowe książki poświęcone architekturze. W tym miesiącu Hanna Faryna-Paszkiewicz pisze o „Architekturze i zwierzętach” Joanny Gellner i Mateusza Boczara, Michał Stangel o „Miejskim gruncie” Rafała Matyi, a Piotr Lewicki i Kazimierz Łatak o „ArchiKodzie” Czesław Bieleckiego [W WYDANIU CYFROWYM DO POBRANIA FRAGMENTY KSIĄŻEK „ARCHITEKTURA I ZWIERZĘTA” ORAZ „ARCHIKOD”].

Relacjonujemy najciekawsze wydarzenia ostatnich miesięcy, w tym miesiącu m.in. festiwal MIASTOmovie i wystawę prezentującą księgozbiór Bohdana Paczowskiego.

realizacje

Instalacja, składająca się z tysięcy trójkątnych elementów symbolizujących lecące ptaki, wyraża polską otwartość na międzynarodową wymianę myśli i idei – o realizacji pracowni WXCA piszą Aleksander Asanowicz oraz Tomasz Żylski.

Realizacja, po jubilersku dopracowana w detalach, w nieoczywisty sposób wiąże różne światy form – o realizacji Biura Projektów Lewicki Łatak pisze Janusz Sepioł [W WYDANIU CYFROWYM DODATKOWE ZDJĘCIA WOJCIECHA KRYŃSKIEGO].

Układ istniejącego na działce brzozowego gaju zdefiniował meandry gęstej, nastawionej na sąsiedztwo urbanistyki tego poznańskiego osiedla – o realizacji pracowni Insomia pisze Agnieszka Rumież [W WYDANIU CYFROWYM WIĘCEJ ZDJĘĆ PRZEMYSŁAWA TURLEJA ORAZ DODATKOWE RYSUNKI].

Budynek i otoczenie samorządowego żłobka w Adamowie zaprojektowano ze znajomością percepcji dzieci i troską o ograniczenie zbędnych bodźców – o realizacji pracowni xystudio pisze Tomasz Michalak [W WYDANIU CYFROWYM DODATKOWE ZDJĘCIA OD XYSTUDIO].

technika

Budynek realizuje założenia planu miejscowego – maksymalnie wypełnia działkę, zachowując jednocześnie kameralność i odpowiednie doświetlenie – o realizacji MVRDV pisze Wiktor Kowalski [W WYDANIU CYFROWYM DODATKOWE ZDJĘCIA].

teoria i praktyka

Czym jest architektura? Jaką rolę powinna pełnić? Publikujemy esej dr inż. arch. Agnieszki Błażko z Katedry Architektury Mieszkaniowej i Użyteczności Publicznej na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej, doc. PG.

konteksty

Mikroalgi to jeden z najstarszych organizmów na naszej planecie. Są w stanie usunąć część zanieczyszczeń z przestrzeni miejskiej. Pracujemy z różnymi rodzajami mikroorganizmów. Interesuje nas, jak działają i w jaki sposób te procesy można zintegrować z architekturą – mówi Claudia Pasquero z londyńskiego biura ecoLogicStudio. Rozmową z nią otwieramy nowy cykl na łamach „A-m” – Technologie architektury przyszłości.

Czy istnieje architektura ponadczasowa? Jakie jej cechy uznawane są za szczególnie istotne? Czy i jak kryteria oceny tej dziedziny zmieniają się w czasie? W cieniu globalnej pandemii i rosnącej wiedzy o zmianach klimatycznych toczyły się dyskusje z wiodącymi polskimi architektami, o tym, co w architekturze najcenniejsze. Podsumowujemy ostatnie, piąte spotkanie Wartości w architekturze i cały tak zatytułowany cykl zorganizowany przez „Architekturę-murator” w 2021 roku.

praktyka

Nietypowym elementem budynku jest sferyczne planetarium zlokalizowane w centralnej części holu. Monolityczna konstrukcja została wsparta na dwóch podciągach żelbetowych, dzięki czemu sprawia wrażenie lewitującej kuli – o wyzwaniach związanych z realizacją Morskiego Centrum Nauki pisze Piotr Płaskowicki [W WYDANIU CYFROWYM DODATKOWE ZDJĘCIA ORAZ FILM Z ETAPU BUDOWY].

Czy możliwe jest zaprojektowanie budynku, który będzie całkowicie niepalny? Zapewne tak, ale trudno liczyć na to, że spełni on oczekiwania inwestora dotyczące np. komfortu [W WYDANIU CYFROWYM DODATKOWE ZDJĘCIA].

Nowe produkty i specjalistyczne technologie dla architektów

Malarstwo, rzeźba i tapety jak dzieła sztuki – do przestrzeni publicznych oraz prywatnych

Malarstwo, rzeźba i tapety jak dzieła sztuki – do przestrzeni publicznych oraz prywatnych

kolumny studenckie

Program studiów zmienia się nieustannie, nadążając za najnowszymi trendami i eksperymentalnymi metodami projektowymi – o tym, dlaczego warto studiować architekturę na Politechnice Gdańskiej, piszą: Agata Biernacik, Jakub Depka, Julia Krystosiak, Krzysztof Płudowski, Dominika Wodeńko i Aleksandra Wróbel [W WYDANIU CYFROWYM DODATKOWE ZDJĘCIA].

Studia architektoniczne oferuje ponad 20 uczelni w kraju. Przez najbliższy rok będziemy prezentować poszczególne wydziały w nowym cyklu: Wydziały Architektury w Polsce. W tym miesiącu Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej.

zawód architekt

Wystawa światowa to jest czas, gdy można zwrócić uwagę na daną technologię, edukować opinię publiczną, poszerzać horyzonty. O Expo 2020 w Dubaju oraz projekcie polskiego pawilonu autorstwa pracowni WXCA z Martą Sękulską-Wrońską rozmawia Maja Mozga-Górecka.

z archiwum architektury

Przy okazji prezentacji pawilonu Polski na Expo 2020 w Dubaju przypominamy historię polskiego udziału w wystawach światowych. W cyklu „Z archiwum” publikujemy opracowany na Expo 1958 w Brukseli, lecz niezrealizowany projekt polskiego pawilonu oraz podsumowanie owej wystawy, wraz ze współczesnym komentarzem Natalii Paszkowskiej [TYLKO W WYDANIU CYFROWYM].

Szukasz innych wydań ?

Sprawdź archiwum