Planetarium Śląskie / Chorzów

2021-10-26 16:41 Tekst: Joanna Kapturczak, Michał Kapturczak, opracowanie: Anna Żmijewska
Planetarium Slaskie w Chorzowie_Consultor Architekci_01
Autor: Patryk Biazik 1 | Montaż aluminiowych paneli na kopule planetarium. Na drugim planie wieżowce na Osiedlu Tysiąclecia w Katowicach, tzw. kukurydze, według projektu Henryka Buszko i Aleksandra Franty

Aby nie zdominować historycznej bryły planetarium, architekci zdecydowali o ukryciu nowej kubatury pod ziemią. Wyzwaniem był dobór sposobu fundamentowania, który nie stwarzałby niebezpieczeństwa uszkodzenia istniejącego budynku – o wyzwaniach związanych z realizacją Muzeum Sztuki Nowoczesnej piszą Joanna Kapturczak i Michał Kapturczak [W WYDANIU CYFROWYM DODATKOWE ZDJĘCIA Z REALIZACJI I RYSUNKI].

Historia

Budynek Planetarium Śląskiego został wzniesiony w latach 50. XX wieku według projektu krakowskiego architekta Zbigniewa Solawy. Obiekt składa się z trzech części o różnym przeznaczeniu oraz całkowicie odmiennej konstrukcji: planetarium zwieńczonego kopułą o średnicy 23 m, obserwatorium z mniejszą otwieraną kopułą o średnicy ok. 9 m oraz budynku biurowego w formie pierścienia z wewnętrznym dziedzińcem zegarowym, który łączy wszystkie części. Ze względu na posadowienie na szkodach górniczych te trzy elementy są od siebie oddylatowane. Dodatkowo budynek biurowy, z uwagi na swoją wielkość, składa się z 21 niezależnych segmentów. Pod dziedzińcem zegarowym, wewnątrz zabytkowego budynku, zaprojektowaliśmy okrągłą salę ekspozycyjną o powierzchnio blisko 500 m2, z kolei pod dwoma segmentami poprowadziliśmy łączniki do nowej części wejściowej, usytuowanej od strony południowej.

Czytaj też: Planetarium w Chorzowie - historia obiektu |

Spis treści Architektura 11/2021
przegląd
Co się wydarzyło

Relacjonujemy najciekawsze wydarzenia ostatnich miesięcy: tym razem m.in. felieton Aleksandra Krajewskiego na temat rządowego pomysłu projektów domów za złotówkę i omówienie najnowszego raportu IPCC. Podsumowujemy także kolejne odcinki Miastoranka, a wraz z założycielkami inicjatywy Bal architektek zastanawiamy się, co tegoroczna edycja biennale w Wenecji mówi o kobietach. Ponadto prezentujemy rozwiązanie Franciszka Matla, będące odpowiedzią na pytanie, jak polepszyć warunki zamieszkiwania w bloku.

Pawilon Serpentine po decentralizacji: rozmowa z kuratorką Natalią Grabowską

Każda kolumna, schodek czy inny element w pawilonie odpowiada konkretnemu miejscu. Sumayya Vally przeanalizowała około 60 lokalizacji na terenie Londynu, które historycznie przyczyniły się do tworzenia wspólnot. Na tej liście są pierwsze meczety, pierwsze synagogi, ale także bardzo nieformalne przestrzenie, jak pierwszy klub jazzowy w Anglii, w którym grano muzykę tworzoną przez osoby czarnoskóre czy miejsca związane z działalnością osób LGBTQ+ – mówi Natalia Grabowska, kuratorka tegorocznego Serpentine Pavilion w Londynie.

Co się projektuje

Przegląd najciekawszych projektów i opracowań konkursowych, w tym miesiącu Chmielewski + Partners, JEMS i Grupa 5 Architekci.

realizacje
Muzeum Pamięci Sybiru

Powstał obiekt mocno zapadający w pamięć, nasycony treściami symbolicznymi i wydobywający piękno przemysłowej architektury międzywojnia – o nowej realizacji pracowni ARKON Jan Kabac piszą Konrad Kucza-Kuczyński i Jerzy S. Majewski [W WYDANIU CYFROWYM DODATKOWE ZDJĘCIA].

Monument / Las Szpęgawski

Monument reprezentuje cechy wspólne dla współczesnych upamiętnień: zachęca do eksploracji i wspiera różnorodne formy aktywnego odbioru – o realizacji Katarzyny Ephraim pisze Joanna Kabrońska [W WYDANIU CYFROWYM DODATKOWE SCHEMATY].

Orientarium / Łódź

Autorzy przenoszą nas w świat południowo-zachodniej Azji w sposób romantyczny i tajemniczy, pokazując go i na powierzchni ziemi, i pod wodą – o nowej realizacji pracowni Szlachcic Architekci pisze Ewa Kuryłowicz.

Refugium / Podlasie

Artyści Teresa Starzec i Andrzej Jan Bielawski stworzyli prywatną mikroosadę wkomponowaną w podlaski, nadnarwiański krajobraz. O jej realizacji pisze Iwona Ławecka-Marczewska [W WYDANIU CYFROWYM SZKICE ANDRZEJA BIELAWSKIEGO].

technika
Muzeum Pieców / Jingdezhen

Z uwagi na skalę obiektu sklepienia wykonano w konstrukcji żelbetowej, którą obłożono cegłami pochodzącymi m.in. z rozebranych okolicznych pieców do wypalania ceramiki - o nowej realizacji Studio Zhu-Pei pisze Wiktor Kowalski [W WYDANIU CYFROWYM SZKICE KONCEPCYJNE I DODATKOWE ZDJĘCIA].

teoria i praktyka
Teoria i praktyka według Jacka Wesołowskiego

Czym jest architektura? Jaką rolę powinna pełnić? Publikujemy esej dr. hab. inż. arch. Jacka Wesołowskiego, kierownika Zakładu Urbanistyki i Rewitalizacji Miast w Instytucie Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej, profesora PŁ.

konteksty
Miasto odporne na pandemię

Wydaje się, że ruch samochodowy w czasie pandemii ze względu na pracę zdalną powinien zmaleć, ale jednak wzrósł. Ludzie zaczęli kupować najtańsze auta, aby tylko jakieś mieć. Najważniejszy wniosek z naszych badań to właśnie konieczność ograniczenia ruchu samochodowego. Małgorzata Denis i Anna Majewska – architektki i badaczki z Politechniki Warszawskiej – o tym, co zrobić by uodpornić polskie miasta na pandemię [W WYDANIU CYFROWYM DO POBRANIA JEDNA Z ANALIZ AUTOREK].

Jak pandemia zmienia miasto?

Pandemia nie kładzie kresu miastom, jakie znaliśmy. Jej szczególny charakter polega na tym, że działa czasami jak dopalacz – akcelerator, a czasami jak wygaszacz procesów, które dopiero zaczynały się tlić. Wraz z socjolożką profesor Katarzyną Kajdanek zastanawiamy się, jak pandemia zmienia życie w polskich miastach.

praktyka
Planetarium Śląskie / Chorzów

Aby nie zdominować historycznej bryły planetarium, architekci zdecydowali o ukryciu nowej kubatury pod ziemią. Wyzwaniem był dobór sposobu fundamentowania, który nie stwarzałby niebezpieczeństwa uszkodzenia istniejącego budynku – o wyzwaniach związanych z realizacją Muzeum Sztuki Nowoczesnej piszą Joanna Kapturczak i Michał Kapturczak [W WYDANIU CYFROWYM DODATKOWE ZDJĘCIA Z REALIZACJI I RYSUNKI].

Przybornik

Nowe produkty i specjalistyczne technologie dla architektów

Wzornik

Do łazienki i kuchni: designerska umywalka, płytki od projektanta mody, bateria bezdotykowa

kolumny studenckie
Politechnika Świętokrzyska

Studia architektoniczne oferuje ponad 20 uczelni w kraju. Przez najbliższy rok będziemy prezentować poszczególne wydziały w nowym cyklu: Wydziały Architektury w Polsce. W tym miesiącu Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Świętokrzyskiej.

Ambasadorka „A-m” o Politechnice Świętokrzyskiej

Studenci mają możliwość rozwijania swoich pasji i zainteresowań, a także pogłębiania wiedzy dzięki kursom, szkoleniom i praktykom organizowanym w trakcie trwania studiów. Wspierany jest także ich rozwój kulturalny – o tym, dlaczego warto studiować architekturę na Politechnice Świętokrzyskiej pisze Weronika Adamek.

zawód architekt
Jan Kabac

Bardzo dobra architektura, której zabraknie akcentu związanego z treścią budynku, nie utrwali się w świadomości. O realizacji Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku, a także architekturze cerkiewnej z Janem Kabacem rozmawia Maja Mozga-Górecka.

z archiwum architektury
Z archiwum „Architektury”

W cyklu „Z archiwum” przypominamy artykuł Krystyny Trautsolt-Kleyff „Portret Polaka we wnętrzu. Wzory kulturowe a projektowanie mieszkań”, zamieszczony w „Architekturze” nr 3/1988. Autorka omawia w nim trzy najważniejsze i najbardziej powszechne w owym czasie wzorce organizowania przestrzennego mieszkania, będące wynikiem działania czynników społeczno-kulturowych, a mianowicie: integracyjny (tradycyjny), izolacyjny (wielkomiejski) oraz równowagi (rozwojowy). Analizuje także różnice w stylu życia trzech grup społecznych, mające bezpośredni wpływ na urządzenie i użytkowanie mieszkań. Natomiast refleksją, jak priorytety w wykorzystaniu przestrzeni mieszkań zmieniły się w pierwszym dwudziestoleciu XXI wieku, w rzeczywistości pandemicznej, dzieli się Anna Lorens w napisanym współcześnie komentarzu [TYLKO W WYDANIU CYFROWYM].

Szukasz innych wydań ?

Sprawdź archiwum