Siedziba ZIG / Dąbrowa Górnicza
Lustrzana blacha elewacji dosłownie i symbolicznie skłania obserwatora do samoidentyfikacji wobec obiektu, a także postindustrialnego otoczenia – o realizacji Marlena Wolnik MWArchitekci pisze Ryszard Nakonieczny [W WYDANIU CYFROWYM WIĘCEJ ZDJĘĆ].
Siedziba Zagłębiowskiej Izby Gospodarczej zaistniała w eklektycznym i skomplikowanym środowisku, na terenie Fabryki Pełnej Życia, co zdeterminowało przyjęte przez autorkę rozwiązanie oparte nie tylko na głębokim szacunku i minimalnej niezbędnej ingerencji w zastane tło, lecz przede wszystkim na formule znikania, zrealizowanej jako dosłowna i symboliczna refleksyjność w trudnym otoczeniu. Kolejnym krokiem stało się zwrócenie ku idei tymczasowości i mobilności quasi-kontenerowych form, co było wynikiem wyczucia industrialnej aury miejsca. Aby w pełni zrozumieć ten wybór, należy poznać genezę centrum, które ulokowało się pomiędzy trzema ogniwami: Kopalnią Reden, Hutą Bankową i Fabryką Wyrobów Metalowych Fitzner-Gamper, która dziś nosi nazwę Fabryki Pełnej Życia. Pamiątką po zlikwidowanej kopalni wzniesionej przez państwo pruskie po trzecim rozbiorze Polski jest kolonia. Hutę Bankową erygowano w 1840 roku już w Królestwie Polskim pozostającym pod zwierzchnictwem carskiej Rosji Romanowów. Fabryka powstała najpóźniej, w latach 70. XIX wieku. Dąbrowa Górnicza otrzymała prawa miejskie dopiero w 1916 roku z rąk władz Monarchii Habsburskiej. Te trzy ogniwa i cztery kultury obecne są dziś w śródmieściu, które rozmierzono na przecięciu dwóch głównych arterii tworzących szkielet kompozycyjny miasta. Ulica Tadeusza Kościuszki jak antyczne cardo przecina prawie prostopadle decumanus – ulice Królowej Jadwigi i Jana III Sobieskiego, kreując w środku plac niczym rzymskie forum. Rolę świątyni odgrywa tu monumentalny, socrealistyczny gmach Pałacu Kultury Zagłębia. Pierwsze próby formowania centrum pochodzą z lat międzywojennych, kiedy wzniesiono funkcjonalistyczny gmach Poczty Głównej i modernistyczne domy mieszkalne. Kolejnymi podejściami były koncepcje powojenne, funkcjonalistyczna i jej socrealistyczne następczynie, wszystkie projektowane przez autora Pałacu Kultury Zagłębia. Upadek doktryny realizmu socjalistycznego spowodował ich zaniechanie. Następne projekty oparły się na postulatach karty ateńskiej. Sztywne i monumentalne formy ustąpiły miejsca indywidualnym bryłom późnego modernizmu, swobodnie rozmieszczonym w rozległej przestrzeni publicznej z zielenią i ulicami.
Tak wykreowane centrum zdefiniowały horyzontalne i wertykalne jednostki osiedlowe oraz wolno stojące pawilony handlowo-usługowe. Wśród nich wyróżniają się trzy wieże mieszkalne z dwoma pomnikami: Bohaterów Czerwonych Sztandarów oraz Jimiego Hendrixa i Kurta Cobaina, a także Spółdzielczy Dom Handlowy Społem z ekspresyjnym dachem tarczownicowym. W 2015 roku dawna Fabryka Fitzner-Gamper została zlikwidowana. Dało to asumpt do rozszerzenia obszaru o kompleks pofabryczny, który gwarantuje dostęp do nowych przestrzeni i atrakcyjnych form ceglanych ścian z odcinkowymi arkadami, trójkątnych szczytów, dachów szedowych wspartych na wyrafinowanych konstrukcjach stalowych i żelbetowych. Już pojawiły się tu nowe kontenerowe punkty gastronomiczne, galerie w halach fabrycznych, tereny sportowe, publiczne łąki i ogrody warzywne. O każdej porze fabryka tętni dziś życiem. W 2019 roku rozstrzygnięto nawet międzynarodowy konkurs urbanistyczny na docelowe zagospodarowanie areału. Wygrała koncepcja pracowni Analog Piotra Śmierzewskiego ze Szczecina.
