Nowy Rynek w Poznaniu

Nowy Rynek, nowa funkcja

Dzięki realizacji nowego zespołu budynków biurowych Poznań zyskał uporządkowaną przestrzeń w miejscu prowizorycznego dworca PKS.

Nowy Rynek to założenie, które powstało na 4-hektarowej działce, między ulicami Matyi i Wierzbięcice, w bezpośrednim sąsiedztwie dworca kolejowego Poznań Główny i kompleksu usługowo-handlowego Avenida, przy skrzyżowaniu najważniejszych linii komunikacyjnych. Masterplan, opracowany przez biuro Jems Architekci, został wyłoniony w zamkniętym konkursie inwestorskim na wielofunkcyjny zespół budynków z ogólnodostępnym placem w 2016 roku. Koncepcja urbanistyczna Nowego Rynku zakłada kształtowanie zabudowy wokół centralnego punktu, jakim ma być kolejny na mapie Poznania rynek miejski. Z jednej strony budynki tworzą pierzeje kompleksu, a z drugiej otwierają perspektywy widokowe łączące jego przestrzeń z okolicą – mówił o projekcie Marcin Citko z pracowni Jems Architekci. Realizacja inwestycji, za którą odpowiedzialna jest firma Skanska Property Poland, wymagała rozbiórki pozostałości istniejącego w tym miejscu dworca PKS, który tworzyły: hala dworcowa i zadaszone perony, portiernia, dyspozytornia, kotłownia, warsztaty, stacja obsługi, stacja paliw, magazyny, dworcowe wiaty, myjnia oraz budynek administracyjny. Inwestycję otwarto w 1964 roku jako obiekt tymczasowy, działała ona jednak aż do listopada 2013. Był to zbiór budynków raczej prowizorycznych, zatem przekształcenie tego terenu było w pełni uzasadnione. Razem z załogą, w ramach czynów społecznych, ze środków na remonty odbudowaliśmy rozpadający się magazyn budowlany z przeznaczeniem na dworzec autobusowy – czytamy w książce Miasto nie do Poznania, autorstwa Filipa Czekały. Realizacja nowego kompleksu rozpoczęła się w 2017 roku. Tak o projekcie wypowiadał się wówczas Jacek Jaśkowiak, prezydent miasta: To nietuzinkowy projekt, którego realizacja diametralnie zmieni fragment Poznania. Nowy Rynek wypełni przestrzeń znajdującą się w centrum miasta wielofunkcyjną zabudową, nadając jej zupełnie nowe oblicze i rolę. Projekt ten odpowiada na różne potrzeby nowoczesnych miast – łączy biznes, funkcje mieszkaniowe i społeczne.

Ostatecznie Nowy Rynek otaczać będą budynki głównie biurowe, bez funkcji mieszkalnej, co zmniejsza zapowiadaną różnorodność funkcjonalną. Ich autorami są: Jems Architekci (budynek E, oddany w 2023 roku), Medusa Group (budynek D, 2021 rok), Maćków Pracownia Projektowa (budynki A i B, 2019 rok) oraz Ultra Architects (jeszcze powstaje). Założono, że po zrealizowaniu ostatniego obiektu, który obecnie jest w fazie projektowania, powierzchnia najmu w całym zespole wyniesie 100 tys. m2. Zaangażowanie różnych pracowni miało na celu uzyskanie różnorodności architektonicznej. Kolejną zmianą w stosunku do koncepcji, przez niektórych krytykowaną, jest znaczne obniżenie pełniącego funkcję dominanty budynku E, o którym tak mówił Marcin Citko: Zgodnie z założeniami architektonicznymi, ze względu na swoje położenie przy skrzyżowaniu dwóch głównych ulic, budynek E będzie głównym elementem identyfikującym Nowy Rynek w przestrzeni miasta. Z tego względu istotnym było zaakcentowanie jego wysokości, przy jednoczesnym utrzymaniu skali całego zespołu i uwzględnieniu relacji wysokościowych z sąsiednią zabudową. Efekt ten uzyskano poprzez obudowanie poziomów technicznych zlokalizowanych ponad częścią biurową, jednorodną na całej wysokości obiektu elewacją i wachlarzowym rozsunięciu najniższych kondygnacji.

Przestrzeń między budynkami i plac, które otwarto w 2023 roku, zrealizowano według pomysłu koncepcyjnego projektantów z Ultra Architects, którzy zaproponowali zielone wyspy, jako swoisty sposób na umieszczenie parku na terenie zabudowanym. Pełnowymiarowe drzewa pojawiły się nie tylko na samym rynku, lecz także w ciągach łączących założenie z otoczeniem. Mieszkańców, poza funkcjami handlowo-usługowymi w parterach, mają przyciągać fontanna oraz pergola z tężnią solankową zaprojektowana przez pracownię Jems Architekci. Karolina Matysiak