Cmentarz / Westerplatte
Operując minimalnymi i prostymi środkami wyrazu, architektura nowego cmentarza poległych obrońców Westerplatte wydaje się ponadczasowa – o najnowszej realizacji pracowni NM architekci pisze Jerzy S. Majewski [W WYDANIU CYFROWYM WIĘCEJ ZDJĘĆ].
Historia cmentarza poległych obrońców polskiej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte choć krótka, jest skomplikowana. Architektura nowego założenia, operując minimalnymi środkami wyrazu, zdaje się przy tym ponadczasowa. Na cmentarzu złożono niedawno odkryte szczątki dziewięciu żołnierzy oraz prochy ich dowódcy, majora Henryka Sucharskiego, zmarłego w 1946 roku. Wojskowa Składnica Tranzytowa na Westerplatte działała od 1926 roku. Przed wrześniem 1939 roku do jej obrony przygotowano cały teren. W chwili rozpoczęcia wojny komendantem był major Henryk Sucharski, jego zastępcą kapitan Franciszek Józef Dąbrowski, przez większość czasu faktyczny dowódca.
Niemiecki atak na Westerplatte zaczął się 1 września o godz. 4.45 ostrzałem z pancernika Schleswig-Holstein. Obrona składnicy miała trwać 12 godzin, utrzymała się przez tydzień. Podczas walk zginęło 15 obrońców, a ok. 50 zostało rannych. W 1966 roku na Westerplatte powstało duże założenie pomnikowe. Jego kulminacyjnym punktem jest ogromny paraobelisk Bohaterów Westerplatte, autorstwa Franciszka Duszenki i Adama Haupta. Symboliczny cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego powstał niedługo po zakończeniu wojny w 1946 roku z inicjatywy kapitana Franciszka Dąbrowskiego. Jego głównym elementem był betonowy krzyż orderu Virtuti Militari, zwany krzyżem kapitana Dąbrowskiego, który usunięto w 1962 roku w trakcie przygotowań do przyjazdu Nikity Chruszczowa i zastąpiono sowieckim czołgiem.
