Architekci dla klimatu: Co wynika z deklaracji?
Czy akcja Koła Architektury Zrównoważonej OW SARP zmobilizowała architektów do działania na rzecz klimatu? Poprosiliśmy Justynę Biernacką, Magdalenę Pios, Dariusza Śmiechowskiego i Annę Tofiluk o podsumowanie kampanii.
Deklaracja Architekci dla Klimatu:
Badania prowadzone przez ostatnie kilkadziesiąt lat przez społeczność naukową dostarczyły mocnego materiału dowodowego, który wskazuje, że klimat Ziemi ulega zmianie w wyniku globalnego ocieplenia. Jest ono konsekwencją działań człowieka – przede wszystkim emisji gazów cieplarnianych.
W zmieniającym się klimacie rośnie prawdopodobieństwo poważnych, dotkliwych, powszechnych oraz nieodwracalnych następstw dla gospodarki i ekosystemów. Aby im przeciwdziałać niezbędne jest ograniczenie spalania węgla, ropy i gazu. Szacuje się, że w Unii Europejskiej budynki są odpowiedzialne za około 35% emisji gazów cieplarnianych do atmosfery i zużycie 40% energii, która jest pozyskiwana w przeważającym stopniu z nieodnawialnych źródeł. Zatem to, jak projektujemy budynki jest kluczowe i ma wpływ na klimat i jego zmiany.
Decyzje determinujące formę i funkcjonowanie budynku w całym cyklu jego życia, podejmowane przez architekta i inwestora oraz projektantów branżowych, są jedną z wielu składowych mających wpływ na globalne ocieplenie i jego konsekwencje.
Świadomi zmian klimatycznych, ich przewidywanych następstw oraz konieczności podjęcia szybkich kroków, aby im przeciwdziałać, ale także naszej roli i odpowiedzialności jako projektantów, deklarujemy, że dołożymy wszelkich starań, aby:
1. Podnosić świadomość na temat sytuacji klimatycznej i jej konsekwencji wśród naszych współpracowników, inwestorów i decydentów oraz wszystkich, z którymi będziemy mogli dzielić się tą wiedzą;
2. Zasady planowania przestrzennego i projektowania architektoniczno-urbanistycznego były modyfikowane w kierunku zrównoważonych i proklimatycznych praktyk oraz aby dyskutowane, opracowywane i wprowadzane w życie przepisy w naszej branży wymagały ich stosowania;
3. Propagować konieczność ułatwień finansowych na szczeblu krajowym i lokalnym dla wdrożenia działań opartych na trosce o dobro klimatu;
4. Kształtowane przez nas środowisko zbudowane wymagało niskiego zapotrzebowania na energię, było wzniesione dzięki materiałom przyjaznym środowisku i w miarę możliwości lokalnym, przemyślanie i odpowiedzialnie gospodarowało zasobami wody (retencja wód opadowych, wtórne wykorzystanie wody szarej, rewitalizacja wodnych terenów zdegradowanych), ograniczało potrzeby transportowe jednocześnie promując transport zbiorowy i rowerowy;
5. Przyjąć w naszych pracowniach zasady projektowania zorientowanego na racjonalne zużycie wody pitnej, redukcję odpadów oraz ograniczenie eksploatacji nieodnawialnych surowców i źródeł energii, a w dalszej, ale jak najszybciej realizowalnej, perspektywie osiągnięcie zamkniętego/cyrkulacyjnego modelu życia budynku;
6. Projektowane przez nas budynki mogły być stosunkowo łatwo poddane rozbiórce, umożliwiały ponowne użycie komponentów i recykling materiałów;
7. Nowoprojektowane budynki były oceniane pod kątem rozwiązań odpowiedzialnych klimatycznie;
8. Wszędzie tam, gdzie istnieje realny wybór, modernizacja istniejących budynków i rewitalizacja terenów zdegradowanych w oparciu o priorytety klimatyczne była alternatywą dla urbanizacji kolejnych terenów czy rozbiórki i budowy nowych obiektów;
9. Łagodzenie zmian klimatycznych stało się jednym z kryteriów projektowania architektonicznego także w kontekście przyznawanych nagród architektonicznych i wskazywania dobrych praktyk przez opiniotwórcze grona;
10. Działania edukacyjne, w których uczestniczymy, były przyjazne dla klimatu i zorientowane na szeroko pojęty zrównoważony rozwój;
11. Organizacje skupiające środowisko architektów wspierały dzielenie się wiedzą i doświadczeniami dotyczącymi rozwiązań prośrodowiskowych;
12. Wdrażane działania, mające na celu dobro klimatu, harmonijnie współistniały w procesie projektowym z pozostałymi kryteriami kształtowania wysokiej jakości środowiska zbudowanego.