Edward Mazria: Architekt kontra zmiana klimatu

Jak narodziła się inicjatywa Architecture 2030?

W 2006 roku, gdy zdałem sobie sprawę nie tylko z tego, jak ważna jest kwestia zmian klimatu, lecz również w jakim stopniu sektor budowlany jest za nie współodpowiedzialny, porzuciłem praktykę architektoniczną i założyłem Architecture 2030. To think tank, w którym zajmujemy się projektowaniem środowiska zbudowanego, mogącym realnie rozwiązać problemy ocieplenia klimatu w skali światowej. Współpracujemy z ustawodawcami, administracją publiczną, stowarzyszeniami zawodowymi, deweloperami i organizacjami pozarządowymi. Zdaniem naukowców, globalne ocieplenie nie może przekroczyć dwu stopni Celsjusza w stosunku do okresu sprzed rewolucji przemysłowej, inaczej zmiany klimatu osiągną punkt krytyczny. Powszechnie wiadomo, że konsekwencje przekroczenia progu dwóch stopni będą katastrofalne – podnoszenie się poziomu wody w morzach i oceanach oraz ich zakwaszenie, fale upałów, gwałtowne zjawiska pogodowe, postępująca erozja i jałowienie gleby, itd. Aby spełnić warunki porozumienia paryskiego (zakładającego ograniczenie emisji gazów cieplarnianych tak by utrzymać globalne ocieplenie na poziomie niższym niż dwa stopnie – przyp. red.), około 2020 roku globalna emisja gazów cieplarnianych musi zacząć spadać, a następnie dojść do poziomu zerowego w 2050 roku. Dla sektora budowlanego oznacza to, że musimy doprowadzić do dekarbonizacji istniejących budynków, w znacznej mierze zredukować, a docelowo całkowicie wyeliminować emisję dwutlenku węgla związaną z produkcją materiałów budowlanych i budownictwem, i wreszcie dopilnować, by wszystkie nowo powstające obiekty były zeroemisyjne.

W jaki sposób zdekarbonizować budynek?

W przypadku istniejących budynków dekarbonizacja oznacza wycofanie się do 2050 roku z zasilania ich energią pochodzącą z paliw kopalnych: eliminację instalacji na gaz i olej opałowy oraz elektryfikację przy jednoczesnej dekarbonizacji sieci energetycznej lub pozyskiwaniu energii ze źródeł odnawialnych – na działce lub poza nią. Zwiększanie wydajności energetycznej przy okazji remontów pozwala zmniejszyć ilość energii, jaką te obiekty będą zużywać do codziennego funkcjonowania.

W Architecture 2030 opracowaliście konkretne rozwiązania odnoszące się do zmian klimatu.

Jeśli chodzi o dekarbonizację istniejących zasobów, współpracowaliśmy z kilkoma miastami w Stanach Zjednoczonych. Rezultaty tych prac mogą mieć zastosowanie na całym świecie i wkrótce zostaną opublikowane na naszej stronie internetowej Achieving Zero (achieving-zero.org). Ograniczeniu emisji eksploatacyjnych w nowych budynkach poświęcony jest z kolei niedawno ukończony i opublikowany przez nas tzw. ZERO Code – energetyczny standard budowlany do zastosowania zarówno w Stanach, jak i zagranicą. Umożliwia on projektowanie budynków zużywających energię na poziomie zerowym netto (zero-net-carbon/ZNC). Jego uzupełnieniem jest Carbon Smart Material Palette. To narzędzie ułatwia projektantom dobór niskoemisyjnych materiałów o dużej wytrzymałości, takich jak beton, stal i materiały izolacyjne tak, by zredukować emisję stanowiącą, według szacunków, około połowy łącznej ilości gazów cieplarnianych związanych z budynkami mającymi powstać do 2050 roku. Współpracujemy również z branżą nieruchomości. Przez te wszystkie lata zakres naszej działalności znacząco się powiększył, ale misja pozostała ta sama. Wyniki pracy Architecture 2030 są ogólnodostępne. Wszystkie przygotowywane przez nas narzędzia – ZERO Code, Achieving Zero, 2030 Palette i Carbon Smart Materials Palette – są bezpłatne, proste i łatwe w użyciu.

Czym dokładnie jest ZERO Code?

Kodeks zawiera aktualne, opłacalne standardy dotyczące efektywności energetycznej wraz z pozyskiwaniem energii ze źródeł odnawialnych zarówno w obrębie działki, jak i poza nią. Obejmuje wymogi, jakie muszą spełniać nowe budynki, ale też umożliwia zwiększenie wydajności energetycznej tych już istniejących zgodnie z aktualnymi normami. W ZERO Code uwzględniliśmy najnowszy standard opracowany przez American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers – ASHRAE 90.1-2016, określający minimalną efektywność energetyczną budynków. Można go jednak także dostosować do innych standardów takich, jak International Green Construction Code (IgCC), ASHRAE 189.1-2017 lub każdy bardziej rygorystyczny od ASHRAE 90.1-2016. Kodeks da się zastosować przy projektowaniu budynków komercyjnych i użyteczności publicznej oraz średniowysokich i wysokich obiektów mieszkalnych, w tym również w zabudowie śródmiejskiej, gdzie są ograniczone możliwości produkcji energii ze źródeł odnawialnych na miejscu. ZERO Code jest wspierany oprogramowaniem wspomagającym proces jego wdrażania oraz ograniczającym błędy przy stosowaniu konkretnych zaleceń. Interfejs API (Application Program Interface) umożliwia zainstalowanie oprogramowania na stronie internetowej, tablecie lub smartfonie.