Dom Książki / Poznań

2025-02-24 12:06 Tekst: Piotr Marciniak, opracowanie: Anna Żmijewska
Dom Książki w Poznaniu_Litoborski + Marciniak Biuro architektoniczne_01
Autor: Piotr Marciniak 1 | Widok na elewację frontową po modernizacji budynku (stan ze stycznia 2025 roku)

Charakterystyczny neon w szczytowej części budynku był jednym z ważniejszych elementów chronionych przez konserwatora zabytków. Jego odrestaurowania podjął się Piotr Heinze – wykonawca pierwotnej wersji, zrealizowanej dokładnie 50 lat wcześniej [W WYDANIU CYFROWYM WIĘCEJ ZDJĘĆ].

Historia budynku

Dom Książki zlokalizowany przy ulicy Gwarnej jest jednym z najbardziej charakterystycznych obiektów modernistycznych wzniesionych w Poznaniu po II wojnie światowej. Po zakupie przez nowego właściciela zaplanowano jego przebudowę, nadbudowę i remont wraz ze zmianą jego dotychczasowej funkcji. Gmach, pierwotnie zaprojektowany przez Bogdana Bednarka i Zygmunta Łomskiego z Wielkopolskiego Biura Projektów, został oddany do użytku w 1975 roku.

Pomimo iż obiekt przewyższa sąsiednią zabudowę, dzięki wyważonej kompozycji dobrze wpisuje się w pierzeję, zamykając perspektywę ulicy 27 Grudnia. Stanowi w ten sposób kontynuację modernistycznych realizacji powstających już od lat 50. XX wieku w śródmieściu Poznania. Ten siedmiokondygnacyjny budynek charakteryzuje się spokojną kompozycją elewacji z przewagą podziałów poziomych. Jego układ, szkieletowa struktura i tektonika fasady są spóźnioną reminiscencją ośmiopiętrowego apartamentowca Porte Molitor wzniesionego w 1934 roku w Paryżu według projektu Le Corbusiera i Pierre’a Jeannereta.

Otwarte wnętrze, powstałe dzięki ramowej konstrukcji, pozwalało na swobodną aranżację kondygnacji usługowo-biurowych. Wolny parter umożliwił umieszczenie pawilonu księgarni cofniętego w stosunku do lica ściany frontowej. Elewacja została wykończona płytkami ceramicznymi wysokiej jakości, a poziome pasy okien podkreślały dominujący charakter podziałów. Trzy dolne kondygnacje zajęła księgarnia, pozostałe przeznaczono na pomieszczenia biurowe Przedsiębiorstwa Państwowego Dom Książki. Przez okres PRL-u oraz w latach 90. XX wieku mieściła się tu największa w Polsce, kultowa i znakomicie zaopatrzona księgarnia, wówczas jedna z najnowocześniejszych działających w kraju. Charakterystyczne dla wystroju zewnętrznego były podświetlane napisy oraz wielki neon wieńczący fasadę. Te świecące reklamy stanowiły jedne z najważniejszych elementów estetyki krajobrazu miejskiego i ożywienia ulicy w Poznaniu. W kolejnych latach zostały częściowo zdemontowane i zastąpione wielkoformatowymi płachtami niszczącymi pierwotny wyraz budynku.

Spis treści Architektura 03/2025
przegląd

Rekomendujemy najciekawsze wydarzenia: wystawę „Wystawa niestała. 4 x kolekcja", konferencję naukową „Architektura wyzwań" oraz konkurs „Kształtowanie Przestrzeni".

Rekomendujemy książkę Olka Gadomskiego pt. Wieczny poligon, zwycięskiego eseju w konkursie Teoria Fundacji im. Stefana Kuryłowicza. Bal Architektek celebruje Międzynarodowy Dzień Kobiet i wychodzi z ważnym apelem do wszystkich kobiet w architekturze.

Zachęcamy do obejrzenia wystawy Transformacje. Nowoczesność w III RP, ukazującej, jak kluczowe idee nowoczesności zostały dostosowane do polskich realiów po 1989 roku.

Jakie tematy poruszano podczas dyskusji pokonkursowej na przebudowę i rozbudowę Muzeum Architektury we Wrocławiu oraz jakie towarzyszyły temu emocje?

Hubert Trammer przybliża zagadnienia związane z Nowym Europejskim Bauhausem, projektem ekologiczno-gospodarczo-kulturalnym, zainicjowanym przez przewodniczącą Komisji Europejskiej [W WYDANIU CYFROWYM WIĘCEJ ZDJĘĆ].

rozmowa

Adam Caruso w wywiadzie z Aleksandrą Czupkiewicz mówi o tym, jak jego zespół podchodzi do pracy z istniejącymi budynkami, i jak postrzega piękno w otaczającym świecie.

konteksty

Przy okazji organizowania Życia w Architekturze postanowiliśmy przyjrzeć się najważniejszym konkursom, które odbywają się w krajach ościennych lub u trochę dalszych sąsiadów Polski. Jaka architektura zasługuje dziś na miano najlepszej? Czy i w jaki sposób w decyzjach jury widoczne są kwestie społeczne i klimatyczne?

realizacje

Mimo posługiwania się dość przewidywalnym zestawem współczesnych atrybutów architektonicznych to jedna z ciekawszych akademickich realizacji w ostatnim czasie.

Widoczne na fasadzie podziały odwzorowują konstrukcję budynku i strukturę mieszkań, co może być wyrazem, tak pożądanej w architekturze, szczerości [W WYDANIU CYFROWYM WIĘCEJ ZDJĘĆ].

Bryła domu jest zarówno powtórzeniem istniejącego tu wcześniej budynku, jak i rezultatem dążenia do prostej formy oraz starannego opracowania detali [W WYDANIU CYFROWYM WIĘCEJ ZDJĘĆ].

wnętrza

Mieszkanie urbanistyczno-architektoniczne, w którym przejścia są jak ulice, a zakamarki jak miejskie zaułki. Za każdym rogiem czeka ikona dizajnu [W WYDANIU CYFROWYM WIĘCEJ ZDJĘĆ].

dizajn na zawsze

Jako społeczeństwo nie jesteśmy nawet w procesie myślenia o zmianie w kontekście zrównoważonego rozwoju, a co dopiero gotowości przekształcania codziennych nawyków [W WYDANIU CYFROWYM WIĘCEJ ZDJĘĆ].

teoria i praktyka

O projekcie nie tylko odpowiadającym na potrzeby studentów i pracowników, lecz także tworzącym przestrzeń sprzyjającą współpracy z innymi dziedzinami nauki rozmawiają Bartosz Śliwecki i Jakub Trusiewicz. Dyplom został przygotowany na Politechnice Białostockiej.

warsztat

Charakterystyczny neon w szczytowej części budynku był jednym z ważniejszych elementów chronionych przez konserwatora zabytków. Jego odrestaurowania podjął się Piotr Heinze – wykonawca pierwotnej wersji, zrealizowanej dokładnie 50 lat wcześniej [W WYDANIU CYFROWYM WIĘCEJ ZDJĘĆ].

wzornik

Wygodnie nie tylko w domu, czyli dizajnerskie meble we wnętrzach publicznych.

zawód architekt

Nikt ustawowo nie narzuca formy i zakresu konkursów, jako środowisko powinniśmy mieć wpływ na regulacje tych zagadnień. Nadgorliwość może nas tu wykończyć [W WYDANIU CYFROWYM DŁUŻSZA WERSJA WYWIADU].

Szukasz innych wydań ?

Sprawdź archiwum